GoldenLine
Zaloguj się
Jolanta Chrostowska-Sufa

Jolanta Chrostowska-Sufa Redakcja, korekta,
adiustacja, kampanie
internetowe, zlec...

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

"Możesz zapoznać się" czy 'możesz się zapoznać'? Zacytuję wypowiedź profesora zaczerpniętą z poradni językowej na stronie wydawnictwa PWN: "Wpływem rosyjskim tłumaczono coraz częstsze umieszczanie słowa się po czasowniku zamiast – co jest nie tylko dozwolone, ale nawet mile widziane w polszczyźnie – przed czasownikiem. W warszawskim metrze powtarza się komunikat: „Uwaga, drzwi zamykają się", który brzmi tak, jakby go dosłownie przetłumaczono z rosyjskiego. Po polsku powinno być: „Uwaga, drzwi się zamykają". Nie należy bez potrzeby umieszczać słowa się na końcu zdania.
Wątpliwe jednak, żeby tłumaczenie wszystkiego wpływem rosyjskim wystarczało. Nie tylko słowo się z wolna nieruchomieje we współczesnej polszczyźnie w pozycji poczasownikowej, to samo – w jeszcze większym stopniu – dotyczy innych cząstek tradycyjnie ruchomych, zwłaszcza by oraz końcówek czasu przeszłego: -(e)m, -(e)ś, -(e)śmy, -(e)ście. Mamy więc do czynienia z ogólną tendencją, której ulega też słowo się.

— Mirosław Bańko".

Stosowanie słowa 'się' na końcu czasownika nie jest wszakże błędem, staje się wręcz coraz bardziej powszechne, aczkolwiek językoznawcy wyżej cenią układ słów typu "możesz się zapoznać" niż "możesz zapoznać się", co odzwierciedla Słownik poprawnej polszczyzny PWN - hasło "się" :-). Takie niewinne słówko, a tyle szumu wśród językoznawców :-). W kilku wydawnictwach (z którymi współpracuję) redakcja nie odnosi się tak rygorystycznie do zaleceń językoznawców dotyczących tej konstrukcji, ale są i takie, których redakcja na każdym kroku przywoływała mnie do porządku, jeśli zostawiłam w tekście "się" na końcu konstrukcji typu "możesz się przekonać". A co Wy o tym wszystkim sądzicie? Pozdrawiam.Jolanta Chrostowska-Sufa edytował(a) ten post dnia 14.07.08 o godzinie 01:00
Link do wypowiedziLink

konto usunięte

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Myślę, że jest tendencja: "się" po czasowniku w konstrukcjach oficjalnych i quasioficjalnych, a "się" przed czasownikiem - w bardziej, hm, domowych warunkach.Ida Karolina K. edytował(a) ten post dnia 13.07.08 o godzinie 08:09
Link do wypowiedziLink
Dominik Koza

Dominik Koza ogarniacz /
rozwijacz, Hand Made

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Się wie, że polski język urokliwym jest i za to się go lubi.
Link do wypowiedziLink
Łukasz B.

Łukasz B. redaktor

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Często tfu-tfu(rcy) tekstów piosenek dają "się" po czasowniku i w dodatku na końcu wersu. Wtedy w następnym wersie mogą w wygłosie umieścić "cię", "że", "mnie", "wiem" lub cokolwiek z "e" i sądzą mają załatwioną sprawę rymu.

Nie boję się,
Teraz już wiem,
Że spotkam cię
Na tekstu dnie.
O, je, je, je!

I oto najprostszy przepis jak zostać tekściarzem.Łukasz B. edytował(a) ten post dnia 13.07.08 o godzinie 15:55
Link do wypowiedziLink
Krzysztof Szymczyk

Krzysztof Szymczyk Korektor.Opole.Pl

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Łukasz B.:
Często tfu-tfu(rcy) tekstów piosenek dają "się" po czasowniku i w dodatku na końcu wersu. Wtedy w następnym wersie mogą w wygłosie umieścić "cię", "że", "mnie", "wiem" lub cokolwiek z "e" i sądzą mają załatwioną sprawę rymu.

Nie boję się,
Teraz już wiem,
Że spotkam cię
Na tekstu dnie.
O, je, je, je!


Piękny komentarz! Bravissimo!

Moja rada, człeka, który uwielbia sztuczki ze składnią i w ogóle: "Się" jak najdalej od czasownika, w przeróżnych miejscach go poprzedzających. To nie zawsze jest możliwe, ale starać się trzeba! Temat nie jest łatwy i wymaga oczytania oraz SŁUCHU. Postaram się (no niestety, tu tak musi być) kiedyś napisać więcej, bo to wyjątkowo ciekawy wątek.I niechaj się wstydzą ci, co "się" zawsze przyklejają do czasownika, jak Rosjanie.
Mam nadzieję, że nasi liberalni profesorowie od polszczyzny nie wymyślą kolejnego uproszczenia i nie zaakceptują paskudnego, faktycznie coraz powszechniejszego, a wynikającego z lenistwa zwyczaju zostawiania tego zaimka po czasowniku. Chociaż kto to wie - a nuż za parę lat wprowadzą ten schemat jako normę... :/
(że wspomnę ową nieszczęsną "nową" pisownię zaprzeczonych imiesłowów - patrz osobny wątek).
Link do wypowiedziLink
Łukasz B.

Łukasz B. redaktor

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Przydarzył mi się już wydawca, który bardzo psioczył na mój "luzik" w umieszczaniu "się" w różnych innych miejscach niż pozycja po czasowniku. W końcu go zmusiłem swoim betonowym uporem w tej materii, ale nie był przekonany merytorycznie. Myślę, że zraziłaby go nawet zastosowana powyżej forma "przydarzył mi się", a uspokoiła - o zgrozo - "przydarzył się mi".
Link do wypowiedziLink
Julia K.

Julia K. ed.

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

http://lpj.pl/index.php?op=35&id=5

Czy jesteście równie rygorystyczni jak opisywana redaktorka?
Link do wypowiedziLink
Tatiana S.

Tatiana S. Managing Partner

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Od razu (się mi) (mi się) przypomina (mi się) (się mi) Pan Muldgaard i jego: "A pani ruszała [i]się[/]?"
Link do wypowiedziLink
Łukasz B.

Łukasz B. redaktor

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Julia K.:
http://lpj.pl/index.php?op=35&id=5

Czy jesteście równie rygorystyczni jak opisywana redaktorka?

Tak, z wyjątkiem krótkich zdań, typu: Mówi się.
Link do wypowiedziLink
Anna Florentyna P.

Anna Florentyna P. Scriptoris.pl —
redakcja, korekta,
skład

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Tatiana Saternus:
Od razu (się mi) (mi się) przypomina (mi się) (się mi) Pan Muldgaard i jego: "A pani ruszała [i]się[/]?"

Możecie mnie za to zlinczować, ale się nie powstrzymam: kilka fragmentów wypowiedzi Muldgaarda weszło na stałe do mojego słownika, głównie zaś „reszta kadłuba w ciemno” i „wizytować krze”. To ostatnie dość często pojawia się w moich relacjach z wizyt w stajni i z jazd (np. podczas roztopów: „Na ścieżce był lód i musiałyśmy zwizytować krze, żeby nie zawracać”).

A żeby nie było tak całkiem nie w temacie — uważam „się” za bardzo ruchomy, a nawet ruchliwy ;) element. O ile w środku zdania układ „czasownik + się” czasem mi się zdarza, o tyle unikam, jeśli tylko mogę (a na ogół mogę), umieszczania takiej konstrukcji na końcu zdania.
Link do wypowiedziLink
Rafał Sylwester Świątek

Rafał Sylwester Świątek Pomożecie? Pomożemy!

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

A ja popieram i zachęcam do umieszczania «się» na początku zdania, jak to w tym wątku dwa lata temu zaprezentował kolega Koza. Śmieszne, że dziś się to uznaje za językową awangardę. O tempora, o mores!

R.S.
Link do wypowiedziLink
Zbigniew L.

Zbigniew L. Wiele zajęć...

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Witajcie!

Na końcu zdania nie piszę "się", poza wyjątkami, o których wspomniał Łukasz.

W środku zdania "się" zazwyczaj zajmuje u mnie miejsce przed czasownikiem. Ale nieraz jest dość ruchome i piszę je po czasowniku. Są bowiem sytuacje, które np. z uwagi na akcent zdaniowy wymuszają takie rozwiązanie. A takie sytuacje zdarzają się wówczas, gdy tekst ma być czytany przez lektora. Mam z tym do czynienia dosyć często.

Pozdrawiam - Zbyszek
Link do wypowiedziLink
Anna Florentyna P.

Anna Florentyna P. Scriptoris.pl —
redakcja, korekta,
skład

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Zbigniew Lewandowski:
>
Są bowiem sytuacje, które np. z uwagi na akcent zdaniowy wymuszają takie rozwiązanie. A takie sytuacje zdarzają się wówczas, gdy tekst ma być czytany przez lektora.

O, właśnie. Czasami, gdy mam problem z szykiem słów w zdaniu albo z przecinkami, czytam sobie zdanie powoli i wyraźnie na głos. Zwykle pomaga mi to w uporaniu się z tego typu wątpliwościami.
Link do wypowiedziLink
Dorota S.

Dorota S. małpa
człekokształtna

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

No dobra, a w zdaniu pytającym:
Jak zachowuje się przyjaciel przyrody? To się jest git? Czy raczej powinno być: Jak się zachowuje przyjaciel przyrody? Tak mi korektorka poprawiła i zgłupiałam, mi pasuje tylko i wyłącznie pierwsza wersja. Ale jeśli jestem osamotniona w tej kwestii, to zostawię poprawkę korektorki ;)
Dodam, cały czas chodzę i gadam na głos i zwariowałam.Dorota S. edytował(a) ten post dnia 05.09.10 o godzinie 11:35
Link do wypowiedziLink
Julia K.

Julia K. ed.

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Dorota S.:
No dobra, a w zdaniu pytającym:
Jak zachowuje się przyjaciel przyrody? To się jest git? Czy raczej powinno być: Jak się zachowuje przyjaciel przyrody? Tak mi korektorka poprawiła i zgłupiałam, mi pasuje tylko i wyłącznie pierwsza wersja. Ale jeśli jestem osamotniona w tej kwestii, to zostawię poprawkę korektorki ;)
Dodam, cały czas chodzę i gadam na głos i zwariowałam.

Mnie pasują obie, przy czym druga wydaje się staranniejsza.Julia K. edytował(a) ten post dnia 05.09.10 o godzinie 14:00
Link do wypowiedziLink
Dorota S.

Dorota S. małpa
człekokształtna

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Wiesz co, czytam twoją wypowiedź na stronie głównej - i jest, że wydaje ci się, że pierwsza odpowiedź jest staranniejsza. Wchodzę na wątek i jak byk: że druga wydaje się staranniejsza :D Wiem, wiem, że edytowałaś wypowiedzieć, ale właśnie pierwszy raz widzę, że na głównej pokazuje wypowiedzi te sprzed edycji! Nieźle co?

Zostawiam: jak zachowuje się przyjaciel przyrody? ;)
Link do wypowiedziLink

konto usunięte

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

Dorota S.:
No dobra, a w zdaniu pytającym:
Jak zachowuje się przyjaciel przyrody? To się jest git? Czy raczej powinno być: Jak się zachowuje przyjaciel przyrody? Tak mi korektorka poprawiła i zgłupiałam, mi pasuje tylko i wyłącznie pierwsza wersja. Ale jeśli jestem osamotniona w tej kwestii, to zostawię poprawkę korektorki ;)
Dodam, cały czas chodzę i gadam na głos i zwariowałam.Dorota S. edytował(a) ten post dnia 05.09.10 o godzinie 11:35

Wg mnie obie wersje są jak najbardziej poprawne, pierwsza brzmi mi lepiej, ale możliwe, że to jakaś osobnicza skłonność, bo moim zdaniem nie ma sensu żadnej faworyzować. Pewnie tamta korektorka ma po prostu inne osobnicze skłonności ;)
Link do wypowiedziLink
Dorota S.

Dorota S. małpa
człekokształtna

Temat: Miejsce "się" w zdaniu

:) Dzięki Iduś, twoje zdanie dla mnie bardzo ważne, czyli zostawię tak jak było. Korektorka dostała ode mnie ostatnie czytanie przed drukiem i ewidentnie widać, że na szyk wyrazów w zdaniu wyczulona, ale to już nie ten etap prac, w takich przykładach jak podałam, rzecz jasna. Bo tak to do zas...ej śmierci będę do studia wysyłać kolejne poprawki, brrr...

Więc zostawiam jak jest, czyli po mojemu i tak jak było ;)
Dzięki za uspokojenie sumienia :)Dorota S. edytował(a) ten post dnia 05.09.10 o godzinie 21:01
Link do wypowiedziLink
« Wróć do tematów
Odpowiedz

Podobne tematy


Następna dyskusja:

Ile razy "się" w zdaniu...




Wyślij zaproszenie do
Anuluj