Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

Widzę, że temat importu usług cieszy się powodzeniem, więc wrzucam kolejny problem:

Zasada z 28b ustawy VAT ma - jak wiadomo - zastosowanie do usług świadczonych dla "podatnika". Definiuje się "podatnika" (na potrzeby miejsca świadczenia usług) w art. 28a.
Bywa, że (ja bynajmniej czasami się z tym spotykam - zapewne z racji miejsca zamieszkania i prowadzenia działalności) nabywcą usług od podmiotu zagranicznego są jednostki samorządu terytorialnego. Czasami są to usługi ze szczególnym miejscem świadczenia (np. budowlane, transportowe), ale bywa, że są to usługi, do których nie ma zastosowania żadna szczególna reguła ustalania miejsca świadczenia.

Czy wówczas usługi świadczone dla jednostki samorządu terytorialnego są usługami świadczonymi dla podatnika, czy dla konsumenta?

W art. 28a ustawy VAT, który definiuje pojęcie "podatnika" na potrzeby przepisów o miejscu świadczenia nakazuje się "uwzględniać" art. 15 ust. 6 ustawy VAT (ten, który dotyczy organów władzy publicznej).

Jak go uwzględniać (pomijając na razie kontekst wspólnotowy)?

Czy jednostka samorządu terytorialnego mieści się w 15.6 ustawy VAT ? Literalnie pewnie nie, gdy nabywa j.s.t. jako taka (mając na uwadze, że jest od lat specjalne zwolnienie dla j.s.t. w rozporządzeniu wykonawczym; notabene dlaczego tego zwolnienia nie przeniesiono do 15.6 ustawy przez tyle lat - nie rozumiem)

Czy oznacza to, że j.s.t. nabywając usługi zawsze działa jako "podatnik"?

Czy też może należałoby uznać, że nie jest podatnikiem, lecz konsumentem (28c), gdy nabywa usługi na potrzeby tych zadań i czynności, gdzie działa w ramach władztwa publicznego?

Zwracam uwagę, że często uznanie j.s.t. za konsumenta, a nie podatnika, będzie dla niej korzystne - niższy VAT w krajach ościennych, zaś wiele usług jest nabywanych przez j.s.t. bez prawa do odliczenia.

Do tego wszystkiego dochodzi nam kontekst wspólnotowy - gdzie stosunkowo odmienne jest podejście do statusu "sektora publicznego" w VAT.

Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

Po raz kolejny widzę, że nurtują nas dokładnie te same dylematy ;).

Nie mam pojęcia jak interpretować zapis (art. 28a pkt 1 lit. a u.p.t.u.) o konieczności uwzględniania art. 15 ust. 6 u.p.t.u. Na moje oko art. 15 ust. 6 u.p.t.u. trzeba uwzględniać zawsze, gdy tylko mowa o organach władzy publicznej.

Z drugiej strony, ustawodawca nie posłużył się wyrażeniem "z zastrzeżeniem art. 15 ust. 6", ale "z uwzględnieniem art. 15 ust. 6".

Cały czas się nad tym zastanawiam, ale do konkluzji jeszcze żadnych nie doszedłem.

Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

No moim zdaniem to "z uwzględnieniem 15 ust 6" powinno być tak rozumiane, że gmina w zakresie w jakim nie jest podatnikiem zgodnie z 15 ust 6 nie jest również uważana za podatnika w rozumieniu przepisu art 28a ust 1 lit a).

Bo nie bardzo widzę inne rozumienie. Tu moim zdaniem w art 28a chodzi o osobę działającą jako podatnik, bo inaczej nie miałoby sensu dalsze zastrzeżenie, z pkt 2.

Z tym, że chyba nie odnosi to efektu bo gmina jeśli kupując nie działa jako podatnik, to i tak na potrzeby art 28a jest podatnikiem, tyle że na podstawie ust 1 pkt 2 - b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.

Bo JST w tym gminy, powiaty, województwa - są osobami prawnymi i moim zdaniem powszechnie są zidentyfikowane jako podatnicy.

Po prostu, do gminy która nie jest podatnikiem VAT z żadnego innego tytułu (nawet jak jest podatnikiem zwolnionym to ma tu obowiązek rejestracji/identyfikacji w związku z nabyciami z innych państw) będziemy stosować art 28c.

A jak jest podatnikiem z jakiegokolwiek tytułu i nabywa od podmioty zagranicznego to ma obowiązek rejestracji i jest osobą prawną zidentyfikowaną na VAT.

Tu jest istotna (w sensie podstaw prawny i żadna w sensie efektu) różnica między gminą i np osobą fizyczną , bo osoba fizyczna będąca podatnikiem VAT jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ust 1 lit a) (jeśli nabywa działając jako podatnik) lub to samo w związku z ust 2 (jeśli nabywa do majątku prywatnego).
Zaś gmina jest podatnikiem jeśli jest zarejestrowana na VAT z jakiegokolwiek tytułu, a jeśli jest podatnikiem zwolnionym (wykonuje czynności wyłącznie zwolnione lub ze 113) to nabywając z zagranicy i tak się musi zarejestrować i jest podatnikiem zgodnie z art 28 lit a) w zakresie w jakim działa jako podatnik i z art 28a ust 1 lit b) jeśli kupuje nie działając jako podatnik.

Zatem 28c będzie tylko dla gminy (innych JST) i też osób fizycznych, które w ogóle nie są podatnikami VAT z żadnego tytułu nawet zwolnionymi.

Więc konstrukcja dość skomplikowana, szczególnie jeśli efekt jest i tak ten sam.

A swoją drogą to w tych przepisach szukałem dziury, tzn czy jest jakiś podmiot, dla którego miejsce nabycia byłoby w Polsce, ale on nie miałby obowiązku rozliczenia VAT od tego bo nie mieściłby się w art 17. Ale nie znalazłem, bo jednak pojęcie "jest podatnikiem" w art 17 nie odnosi się do działania jako podatnik w ramach danego nabycia - tylko do obiektywnego bycia podatnikiem z jakiegokolwiek tytułu, nawet nie związanego z tym nabyciem. I podobnie jest moim zdaniem na gruncie dyrektywy - mowa jest o "Każdej osobie zidentyfikowanej do celów VAT" co moim zdaniem wyklucza uznanie, że chodzi tu o osobę w ramach danego nabycia działającą jako podatnik.

Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

Andrzej Nikończyk:
No moim zdaniem to "z uwzględnieniem 15 ust 6" powinno być tak rozumiane, że gmina w zakresie w jakim nie jest podatnikiem zgodnie z 15 ust 6 nie jest również uważana za podatnika w rozumieniu przepisu art 28a ust 1 lit a).

Zgoda. Tylko, że dwie kwestie się pojawiają:
1) art. 15 ust. 6 generalnie odnosi się do sytuacji, gdy organ świadczy, zaś w 28a mamy odniesienie do sytuacji, gdy "organ" kupuje. I jest pytanie generalne - czy może kupować jako organ (dla uproszczenia: w ramach imperium), czy jednak jak kupuje, to nigdy nie działa jako organ, tylko jak normalny uczestnik obrotu? Taka interpretacja ma słaby punkt - czyni wyłom w założeniu o racjonalności prawodawcy (dygresja - a) czy uznajemy racjonalność prawodawcy [polecam: L. Morawski, Racjonalny prawodawca a postmodernizm, PIP])

2) art. 15 ust. 6 stanowi o "organach władzy publicznej"; tu mamy zaś j.s.t. [do j.s.t. odnosi się par. 12 ust. 1 pkt 12 rozp.wyk.; wskazuje to na to, że pojęcie "organ władzy publicznej" nie odnosi się jednak do j.s.t.]

Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

2) art. 15 ust. 6 stanowi o "organach władzy publicznej"; tu mamy zaś j.s.t. [do j.s.t. odnosi się par. 12 ust. 1 pkt 12 rozp.wyk.; wskazuje to na to, że pojęcie "organ władzy publicznej" nie odnosi się jednak do j.s.t.]

Zdecydowanie do j.s.t nie ma zastosownaia a.15.6, bowiem j.s.t. nie jest w ogóle "organem". Trudno chyba gminę czy powiat uznać za organ. Gmina jest raczej tą "władzą", działającą przez swoje organy. To uzasadniałoby wprowadzenie przez MF szczególnego zwolnienia dla samych j.s.t., mającego załatać dziurę po wadliwej redakcji a. 15.6.

Przy takim założeniu nie miałoby znaczenia, czy j.s.t kupuje w ramach imperium, czy w ramach działalności gospodarczej. Co w sumie ma sens biorąc pod uwagę zasadę opodatkowania konsumpcji oraz zachowania konkurencji. W sumie jak kupuje w ramach imperium, to też konsumuje.

Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

A nie jest tak, że dla JST zawsze działa poprzez organ lub urząd obsługujący ten organ. Panowie no chyba gmina nie pójdzie do sklepu i nie kupi - wiec zawsze to będzie organ, ktoś działający w jego imieniu lub urząd obsługujący ten organ lub ktoś działający w jego imieniu.
Poza tym moim zdaniem gmina jak kupuje papier na decyzje to działa tu jako organ, bo niby jako co kupuje sobie ten papier do drukowania decyzji - patrząc na dyrektywę nabywca nigdy nie działa jako podatnik, ani organ

Poza tym czy kupuje na cele związane z realizacją zadań organu (wtedy podatnikiem nie jest) czy na cele związane z realizacją zadań które wykonując jest podatnikiem - ja tam widzę pole rozróżnienia.

Przecież patrząc na definicję z art 28a - to definicja odnosi się do sprzedawania, a nie kupowania - bo tu nie ma odesłania do 17 tylko jest definicja z art. 15.

W tym zakresie zadania organu to tez usługi zgodnie z PKWiU - wiec jest podatnikiem zarówno w rozumieniu 28a zarówno wykonując imperium jak i w pozostałym zakresie (który czyni go podatnikiem VAT w rozumieniu 15 ust 6). Więc jakby celem uwzględnienia 15 ust 6 w tym miejscu moim zdaniem jest to, by kupując na cele związane z imperium - nie byłaby uznawana za podatnika z art 28a.

Dzięki temu niezarejestrowana jako podatnik gmina (nie musząca się rejestrować i nie będąca podatnikiem nawet zwolnionym) kupując miałaby miejsce świadczenia zgodnie z art 28c, a nie b.

Dobra krytyka, krytyką - ale koledzy nie proponują innego celu/sensu wsadzenia tam tego "z uwzględnieniem 15 ust 6" i tego jak rozumieć przepis z tym dopiskiem, bo zgodnie z zasadami wykładni niestety nie możemy go pominąć, tylko musimy szukać dla niego celu - więc poproszę o propozycje pozytywne , bo ja tylko taki cel widzę. Inaczej nawet gmina nie będąca podatnikiem musiałby się rejestrować i rozliczyć VAT - a do tego nie ma podstaw prawnych - lub mamy dziurę w VAT, bo podatnikiem z art 17 nie jest.

Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

Andrzej Nikończyk:
A nie jest tak, że dla JST zawsze działa poprzez organ lub urząd obsługujący ten organ. Panowie no chyba gmina nie pójdzie do sklepu i nie kupi - wiec zawsze to będzie organ, ktoś działający w jego imieniu lub urząd obsługujący ten organ lub ktoś działający w jego imieniu.
Poza tym moim zdaniem gmina jak kupuje papier na decyzje to działa tu jako organ, bo niby jako co kupuje sobie ten papier do drukowania decyzji - patrząc na dyrektywę nabywca nigdy nie działa jako podatnik, ani organ

Owszem - gmina (jak każda osoba prawna) działa przez swoje organy. Mimo wszystko można (jak się wydaje) odróżniać sytuacje, gdzy działa jako organ władzy publicznej od sytuacji, gdy działa jako j.s.t.
Przykładowo: wydawana jest decyzja o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności; jest wydawana decyzja przez wójta (burmistrza, pr.miasta); pobierana jest opłata; tutaj jest działanie organu władzy publicznej; nie ma VAT w oparciu o art. 15.6. ustawy

Sytuacja odmienna - mamy zamówienia publiczne; zamawiającym jest gmina; gmina wydaje za odpłatnością SIWZ; działa jako jednostka samorządu terytorialnego, a nie jako organ (czy w wykonywaniu ustawowych zadań - to inna sprawa).

Moim zdaniem, jak uchwalono ustawę VAT i jak wprowadzano 15.6, to po prostu zapominano o j.s.t.; przypomniano sobie i załatano to zwolnieniem z rozporządzenia wykonawczego; w Polsce zaś rozwiązania tymczasowe mają wybitną skłonność do konserwowania się; i przedłuża się w związku z tym rok, po roku bezrefleksyjnie zwolnienie z rozporządzenia wykonawczego dla j.s.t. zamiast zmienić treść wyłączenia.

Przecież patrząc na definicję z art 28a - to definicja odnosi się do sprzedawania, a nie kupowania - bo tu nie ma odesłania do 17 tylko jest definicja z art. 15.

Owszem - art. 28a u.p.t.u. odsyła do 15.6, gdzie jest mowa o sprzedawaniu, a nie kupowaniu (w uproszczeniu). Ale nie sposób nie zauważyć, że pojęcie podatnika na potrzeby przepisów o miejscu świadczenia zdefiniowano tylko i wyłącznie dla celów nabywania usług. Nie ma w art. 28b - 28o ustawy VAT mowy o "podatniku" w innym kontekście niż kupowanie przez niego usług.
Siłą rzeczy zatem - "z uwzględnieniem art. 15 ust. 6" musimy rozumieć w kontekście kupowania usług.

I teraz pytanie - czy organ może kupić usługę jako organ? Przecież kupując usługę zawsze będzie on działał jako uczestnik obrotu prywatnego, a nie posługując się władztwem publicznym; no może prawie zawsze (zob. np. przypadek "nabywania" usług, które są świadczone zgodnie z nakazem wynikającym z przepisów prawa).

Ale do przykładów - dajmy na to gmina wynajmuje od firmy holenderskiej statek na dłużej niż 90.dni. Statek stoi przy nabrzeżu i pływa sobie na różne morskie imprezy jako element polityki promocyjnej gminy jako gminy otwartej na morze. Przykład jest jak najbardziej realny i z życia wzięty.
Czy gmina w zakresie zakupu tej usługi (kupuje gmina, oczywiście działając przez organ) jest podatnikiem, czy konsumentem?

I jeszcze uwaga natury ogólnej - od dłuższego czasu usiłuję przekonać gminy, że VAT im się straszliwie opłaca. Oni tak straszne pieniądze tracą na VAT utopionym w inwestycjach.... A zmieniło się od pewnego czasu podejście do kosztów kwalifikowalnych i tego VAT nie odzyskają w ten sposób

Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

Ale do przykładów - dajmy na to gmina wynajmuje od firmy holenderskiej statek na dłużej niż 90.dni. Statek stoi przy nabrzeżu i pływa sobie na różne morskie imprezy jako element polityki promocyjnej gminy jako gminy otwartej na morze. Przykład jest jak najbardziej realny i z życia wzięty.
Czy gmina w zakresie zakupu tej usługi (kupuje gmina, oczywiście działając przez organ) jest podatnikiem, czy konsumentem?

jeśli gmina jest zarejestrowana na VAT lub jest podatnikiem zwolnionym (to wtedy ma obowiązek rejestracji) - to 28b

jeśli ta gmina (nie znam takiej) nie jest w ogóle podatnikiem VAT (w tym zwolnionym) - wykonuje tylko te czynności z art 15 ust 6 - to 28c

- przy założeniu przedstawianej przez mnie interpretacji.

Przy przeciwnej interpretacji (pomijającej "z uwzg...") to zawsze 28b, bo elementy imperium to też działalność gosp. w rozumieniu Ustawy o VAT.Andrzej Nikończyk edytował(a) ten post dnia 20.09.10 o godzinie 13:23

Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

Adam Bartosiewicz:

I teraz pytanie - czy organ może kupić usługę jako organ? Przecież kupując usługę zawsze będzie on działał jako uczestnik obrotu prywatnego, a nie posługując się władztwem publicznym; no może prawie zawsze (zob. np. przypadek "nabywania" usług, które są świadczone zgodnie z nakazem wynikającym z przepisów prawa).

Jak najbardziej. Moim zdaniem, powinniśmy to rozpatrywać poprzez odniesienie do czynności jakim nabyte towary lub usługi mają służyć. Jeżeli organ np. przekształca prawo użytkowania wieczystego w prawo własności i na potrzeby wydania decyzji kupuje papier do drukarki, to vatowsko działa jako organ zarówno w zakresie dostawy jak i nabycia

Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

A co do uznania JST za organ władzy publicznej - znalazłam artykuł, którego fragment pozwolę sobie przytoczyć.

„[Podmioty uprawnione do skorzystania z wyłączenia z VAT] Artykuł 15 ust. 6 uptu jest sformułowany w sposób nieprecyzyjny. Pierwsza wątpliwość dotyczy zakresu podmiotowego zawartej w nim regulacji. Otóż posługuje się ona pojęciem organów władzy publicznej, które nie zostało zdefiniowane ani w uptu, ani też w Konstytucji. Odniesienie się do organu władzy, a nie jak to uczynił prawodawca wspólnotowy - do państwowych, regionalnych i lokalnych władz - powoduje, że w swym literalnym brzmieniu przepis nie obejmuje na przykład jednostek samorządu terytorialnego (gmina, powiat i województwo), które nie stanowią organów władzy ani też urzędów te organy obsługujących.

Powyższe niejasności znalazły swoje odzwierciedlenie w szeregu wyroków sądów administracyjnych, które - stosując wykładnię prowspólnotową art. 15 ust. 6 uptu - przyznawały jednostkom samorządu terytorialnego prawo do wyłączenia z opodatkowania VAT na podstawie art. 15 ust. 6 uptu. Podobnie kwestię tę interpretują przedstawiciele doktryny prawa podatkowego.

Istotny jest również fakt pominięcia w treści art. 15 ust. 6 uptu podmiotów innych niż organy władzy publicznej oraz urzędów je obsługujących. Dla porównania Dyrektywa 112 wskazuje, że wyłączenie z opodatkowania dotyczyć może - poza organami władzy - również „innych podmiotów podlegających prawu publicznemu". Powstałą lukę pomaga wypełnić wykładnia dokonywana przez sądy oraz Trybunał Konstytucyjny [TK - w nieco innym temacie (KS)].

Pojęcie władzy publicznej w rozumieniu art. 77 ust. 1 Konstytucji obejmuje wszystkie władze w sensie konstytucyjnym - ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. (...) W pojęciu władzy publicznej mieszczą się bowiem także inne instytucje niż państwowe lub samorządowe, o ile wykonują funkcje władzy publicznej w wyniku powierzenia czy przekazania im tych funkcji przez organ władzy państwowej lub samorządowej. Wyrok TK z 20 stycznia 2004 r. (SK 26/03).

Zawarta w tym wyroku „szeroka" definicja władzy publicznej jest często stosowana przez sądy administracyjne rozpatrujące sprawy z zakresu VAT. Zastosowanie takiej właśnie wykładni sprawia, że w efekcie interpretacji niedoskonałego w swej treści przepisu ustawowego osiąga się efekt bardzo zbliżony do zamierzonego przez prawodawcę wspólnotowego.

(źródło: http://www.e-pip.pl/?m=docs&i=89_0&idd=2118&s=View&idc...

W stu procentach zgadzam się z powyższym podejściem

Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

Ja nie mam problemu z pojęciem władzy publicznej ale z kwalifikowaniem j.s.t jako organu. Bo niewątplwie włądztwo j.s.t jest wystarczające do wyłączneia ich z kręgu podaników VAT zgodnie z dyrektywą.

Mimo wszystko nie do końca mnie przekonują argumenty, że j.s.t. jest organem, choć trudno mi się będzie i tak spierać z NSA (o czym dalej) na polu teorii administracji i samorządu terytorialnego celem rozstrzygnięcia czy gmina jest organem czy nie jest organem. Rzeczonego artykułu nie czytałem całego (na razie).

Odnosząc się natomiast do orzecznictwa to WSA we Wrocławiu (I SA/Wr 1045/08) od razu przeszedł do wykładni celowościowej uznając, że skoro gmina realizuje zadania publiczne to jest organem władzy publicznej. To orzeczenie pozostawia spory niedosyt.
Z kolei znaleziony przeze mnie właśnie wyrok WSA w Warszawie (III SA/Wa 390/08):
„Ustawa o podatku VAT w art. 15 ust. 6 posługując się sformułowaniem "organy władzy publicznej" nie definiuje tego pojęcia. W ocenie Sądu przyjąć należy, iż pojęciem tym objęte są wszelkie organy państwowe, jak również samorządu terytorialnego. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 2 Konstytucji RP samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność”.

Tu jest oczywiście ok. i to nie budzi wątpliwości. Ale sąd pisze dalej tak:

„Rozwinięcie tej regulacji nastąpiło w art. 163 Konstytucji RP. Zgodnie z tym przepisem samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy do innych organów władz publicznych (sic!!!). W ocenie Sądu sformułowania te kwalifikują samorząd terytorialny jako organ władzy publicznej”
Tymczasem powołany przez WSA przepis TK brzmi odrobinę inaczej, mianowicie „innych” jest w innym miejscu: „Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych.
Tak więc z Konstytucji wynika, iż samorząd terytorialny to właśnie władza publiczna, działająca przez swoje organy.
Ale – niestety - dalej sąd powołuje uchwałę NSA (OPK 14/01), w której stwierdzono:
„niemniej jednak należy pamiętać, że gmina wydająca (przez swoje organy) decyzje administracyjne nie działa jako właściciel, lecz jako jeden z elementów państwa, czego najlepszym dowodem jest powierzenie jej również zadań z zakresu administracji rządowej. Można to tłumaczyć ogólną zasadą prawnoustrojową, że samorząd terytorialny z istoty swej jest powołany do pełnienia funkcji administracji państwowej jako część administracji publicznej, choć różna od pozostałych podmiotów i niepodporządkowana im. Pozycja jednostek samorządu terytorialnego jest wyznaczona przede wszystkim przez dwie kategorie prawne, a mianowicie przez kompetencję i przez osobowość prawną. Na podstawie określonych prawem kompetencji gmina realizuje władztwo administracyjne (imperium) i wtedy działa jako organ administracji publicznej, a w postępowaniu administracyjnym zajmuje pozycję organu prowadzącego postępowanie”.
Może i tak jest, ale jakoś mi się to kłóci z tym, że skoro samorząd terytorialny, który tworzy określona społeczność zamieszkująca określone terytorium, jest nośnikiem władzy publicznej i działa przez swoje organy to jest jednocześnie organem tej władzy. Niewątpliwie wójt czy burmistrz są organami, ale gmina?
W każdym razie mając na uwadze to orzeczenie i – co tu dużo gadać – nie chcąc polemizować z NSA w tym zakresie, pasuję. Niech wam będzie, że j.s.t to organ władzy (bo że władza publiczna to wiadomo).

Temat: Import usług a jednostka samorządu terytorialnego

A może wykładnia prowspólnotowa pojęcia organu :)
i damy radę