GoldenLine
Zaloguj się
Joanna K.

Joanna K. tłumacz

Temat: pisownia - czy z małej litery

Witam,

Mam takie pytanie. Czy nazwy stanowisk i działów, na przykład w artykule prasowym, powinno się pisać z małej czy dużej litery? Natrafiłam ostatnio na artykuł, w którym jest to pisane z małej litery. Wymienione jest imię i nazwisko i zaraz po tym, jakie stanowisko w jakim dziale zajmuje.
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.

Pozdrawiam,
Asia
Link do wypowiedziLink
Agnieszka C.

Agnieszka C. korektor,
scenarzysta, tester
szkoleń, nauczyciel

Temat: pisownia - czy z małej litery

http://poradnia.pwn.pl/lista.php?kat=1&szukaj=marcjanik
http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=2368

No i małą lub od małej litery, a nie "z małej".
Link do wypowiedziLink
Paulina Biczkowska

Paulina Biczkowska bibliotekarz,
korektor

Temat: pisownia - czy z małej litery

Witajcie,

mam trochę podobną zagwozdkę związaną z dużymi i małymi literami i mimo że zaglądałam do SO,Poradni i przeglądałam forum, nie mogę znaleźć do końca satysfakcjonujących mnie odpowiedzi. Dlatego zwracam się do Was.

1) Jeśli pierwszy raz w tekście beletrystycznym pojawia się (prawie) pełna nazwa typu: „Komenda Wojewódzka w Olsztynie”, to czy potem powinno się ją pisać dużymi, traktując tę nazwę jako skrót od nazwy pełnej czy małymi jako nazwę pospolitą? Chodzi mi o zdania typu: "Wrócili do Komendy Wojewódzkiej (komendy wojewódzkiej?)".

A co w przypadku zdań taki jak: „Zszedł na podwórko Komendy/komendy"? (W domyśle tej wojewódzkiej, której pełna nazwa padła wcześniej) i "- O, wojewódzka (Wojewódzka?) przyjechała" (w sensie policjanci z tej komendy)?

W pierwszym przypadku skłaniałabym się do pisownie dużymi, a w drugim małymi (także wtedy, gdy "komenda wojewódzka" odnosi się do komendy w innym mieście, ale której pełna nazwa nie pada), ale nie wiem, czy taki zapis dla czytelnika nie będzie wyglądał na niekonsekwentny.

I jak pisać: „Prokuratura Rejonowa” czy „prokuratura rejonowa”? W tekście nie pada jej pełna nazwa, ale wiadomo, o którą prokuraturę chodzi. I co w przypadku dialogu typu: „– Prokuratora Rejonowa (rejonowa?)? – Nie, Wojskowa (wojskowa?)”? "Policyjna Izba Zatrzymań" czy "policyjna izba zatrzymań"? "Gmach Aresztu Śledczego" czy "aresztu śledczego"?

2) SO podaje, że nazwy urzędów osobowych pisze się dużymi literami jedynie wtedy, kiedy pada ich pełna nazwa razem z imieniem i nazwiskiem osoby pełniącej tej urząd. A co w przypadku zdania typu: „Dyplom podpisał sam Komendant Wojewódzki(komendant wojewódzki?)”? Chodzi o podkreślenie statusu osoby, która go podpisała, ale jej imię i nazwisko nie pada, więc nie wiem, jak to traktować. A nie bardzo mi się widzi rozwiązanie w stylu, że w tym fragmencie zostawię duże litery, a potem innych, np. w zdaniach typu: "Nagle komendant wojewódzki wszedł do pokoju", będę pisać małymi, bo zapis będzie niekonsekwentny i jego powody mogą być niezrozumiałe dla czytelnika.

Wiem, że podałam mnóstwo przykładów, ale nie mogę sobie tego jakoś sama uporządkować, bo mam wrażenie, że każdy jest nieco inny. Byłabym wdzięczna za pomoc w ogarnięciu tych małych i dużych liter :)

PS Autor w większości przypadków używał dużych liter, ale to moim zdaniem jest zdecydowane nadużycie.
Link do wypowiedziLink
Elżbieta W.

Elżbieta W. właściciel, Twoja
Redakcja

Temat: pisownia - czy z małej litery

Paulina Biczkowska:
Jeśli pierwszy raz w tekście beletrystycznym pojawia się (prawie) pełna nazwa typu: „Komenda Wojewódzka w Olsztynie”, to czy potem powinno się ją pisać dużymi, traktując tę nazwę jako skrót od nazwy pełnej czy małymi jako nazwę pospolitą? Chodzi mi o zdania typu: "Wrócili do Komendy Wojewódzkiej (komendy wojewódzkiej?)".

Zdecydowanie małymi - chodzi o budynek, nie o nazwę instytucji.

A co w przypadku zdań taki jak: „Zszedł na podwórko Komendy/komendy"? (W domyśle tej wojewódzkiej, której pełna nazwa padła wcześniej)

Jak wyżej.

O, wojewódzka (Wojewódzka?)
przyjechała" (w sensie policjanci z tej komendy)?

Wojewódzka od wielkiej, jeśli to nazwisko :). Tutaj nie.


I jak pisać: „Prokuratura Rejonowa” czy „prokuratura rejonowa”? W tekście nie pada jej pełna nazwa, ale wiadomo, o którą prokuraturę chodzi. I co w przypadku dialogu typu: „– Prokuratora Rejonowa (rejonowa?)? – Nie, Wojskowa (wojskowa?)”? "Policyjna Izba Zatrzymań" czy "policyjna izba zatrzymań"? "Gmach Aresztu Śledczego" czy "aresztu śledczego"?

Też małymi.

2) SO podaje, że nazwy urzędów osobowych pisze się dużymi literami jedynie wtedy, kiedy pada ich pełna nazwa razem z imieniem i nazwiskiem osoby pełniącej tej urząd. A co w przypadku zdania typu: „Dyplom podpisał sam Komendant Wojewódzki(komendant wojewódzki?)”? Chodzi o podkreślenie statusu osoby, która go podpisała, ale jej imię i nazwisko nie pada, więc nie wiem, jak to traktować.

To tylko nazwa funkcji - małymi.
Link do wypowiedziLink
Paulina Biczkowska

Paulina Biczkowska bibliotekarz,
korektor

Temat: pisownia - czy z małej litery

Piękne dzięki :)

Edit.

Elżbieta Wirowska:
Paulina Biczkowska:
Jeśli pierwszy raz w tekście beletrystycznym pojawia się (prawie) pełna nazwa typu: „Komenda Wojewódzka w Olsztynie”, to czy potem powinno się ją pisać dużymi, traktując tę nazwę jako skrót od nazwy pełnej czy małymi jako nazwę pospolitą? Chodzi mi o zdania typu: "Wrócili do Komendy Wojewódzkiej (komendy wojewódzkiej?)".

Zdecydowanie małymi - chodzi o budynek, nie o nazwę instytucji.

A co jeśli mam zdanie: "Przenieśli go do Komendy Wojewódzkiej (komendy wojewódzkiej?)"? Tu chodzi o nazwę instytucji, a nie budynku. Paulina Biczkowska edytował(a) ten post dnia 15.03.11 o godzinie 17:10
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: pisownia - czy z małej litery

Jan Nowak przejął właśnie urząd Sekretarza Stanu z rąk Jana Kowalskiego.

Mniej więcej tak mam w tekście – nazwiska zostały zmienione :-) Na stronie WSJP urząd pojawia się między innymi w znaczeniu stanowisko. Przejąć można urząd kogoś. Zdanie z "Polityki" dobrze to ilustruje: "I właśnie od nierozstrzygniętej na razie walki o urząd prezydenta republiki zaczął się obecny kryzys". W tekście mam wielkie litery. Moim zdaniem to błąd. A Wy jak myślicie?Ten post został edytowany przez Autora dnia 07.09.15 o godzinie 15:19
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: pisownia - czy z małej litery

Teraz tak myślę, że jeśli już, to wszystkie wyrazy powinny być od dużej litery (jeśli już). Choć zdecydowanie wolę małe. Podobnie: wysoki przedstawiciel.
Link do wypowiedziLink
Anna Kowalska-Wieczor ek

Anna
Kowalska-Wieczor
ek Student, UW

Temat: pisownia - czy z małej litery

Kasia C.:
Teraz tak myślę, że jeśli już, to wszystkie wyrazy powinny być od dużej litery (jeśli już). Choć zdecydowanie wolę małe. Podobnie: wysoki przedstawiciel.
Kaśka, moim zdaniem dobrze myślisz, urząd sekretarza stanu i wysoki przedstawiciel. Na temat tego ostatniego wypowiada się nawet RJP.
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: pisownia - czy z małej litery

– Wczoraj dotarł do Wrocławia. W komendzie wojewódzkiej milicji spotkał się z Adamem Z.
– O ósmej pod budynek komendy wojewódzkiej milicji w Gdańsku Adam Z. podjeżdża polonezem.

Jak zapisalibyście nazwę komendy? W tekście mam też: Komendę Stołeczną Milicji Obywatelskiej, Komendę Główną MO, Komendę Główną w Warszawie, ale "Zbigniew W. z komendy głównej".
Link do wypowiedziLink
Hanna B.

Hanna B. redaktorka,
korektorka, autorka
:)

Temat: pisownia - czy z małej litery

Kasia C.:
– Wczoraj dotarł do Wrocławia. W komendzie wojewódzkiej milicji spotkał się z Adamem Z.
– O ósmej pod budynek komendy wojewódzkiej milicji w Gdańsku Adam Z. podjeżdża polonezem.

Jak zapisalibyście nazwę komendy? W tekście mam też: Komendę Stołeczną Milicji Obywatelskiej, Komendę Główną MO, Komendę Główną w Warszawie, ale "Zbigniew W. z komendy głównej".

Zapisałabym tak:

Komenda Dzielnicowa/ Powiatowa/Wojewódzka/Główna Milicji Obywatelskiej w Warszawie/Wrocławiu/Gdańsku itd.

komenda dzielnicowa/powiatowa/wojewódzka/główna milicji
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: pisownia - czy z małej litery

Hanna B.:
Zapisałabym tak:

Komenda Dzielnicowa/ Powiatowa/Wojewódzka/Główna Milicji Obywatelskiej w Warszawie/Wrocławiu/Gdańsku itd.

komenda dzielnicowa/powiatowa/wojewódzka/główna milicji
Zapisałam: Komenda Wojewódzka Milicji w Gdańsku.
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: pisownia - czy z małej litery

Hanna B.:

Zapisałabym tak:

Komenda Dzielnicowa/ Powiatowa/Wojewódzka/Główna Milicji Obywatelskiej w Warszawie/Wrocławiu/Gdańsku itd.

komenda dzielnicowa/powiatowa/wojewódzka/główna milicji
Hanno, a w nieco innej konfiguracji: Komenda Główna Milicji Obywatelskiej oraz Komenda Główna Policji? Tu również "komendę główną" od małej litery? A co z Policją? Bo Milicję Obywatelską od dużej litery, to pewne.

I podobnie: komendant główny policji czy Policji? Skoro Milicję Obywatelską zapisałam właśnie tak, to może i Policję tak zapiszę?Ten post został edytowany przez Autora dnia 01.12.15 o godzinie 18:08
Link do wypowiedziLink
Hanna B.

Hanna B. redaktorka,
korektorka, autorka
:)

Temat: pisownia - czy z małej litery

Kasia C.:
Hanno, a w nieco innej konfiguracji: Komenda Główna Milicji Obywatelskiej oraz Komenda Główna Policji? Tu również "komendę główną" od małej litery? A co z Policją? Bo Milicję Obywatelską od dużej litery, to pewne.

Komenda Główna Milicji Obywatelskiej
Komenda Główna Policji

Ale, za USJP: Agent policji. Komisariat, posterunek policji. Pracować w policji. Kordon policji. Patrol policji. Iść na policję. Zatrzymać, przesłuchać kogoś na policji.

"Milicja Obywatelska" funkcjonowała tylko w nazwach, np. właśnie Komenda Dzielnicowa/Powiatowa/Wojewódzka Milicji Obywatelskiej. Potocznie mówiło się: aresztowany przez milicję, doprowadzony na posterunek milicji, a nie aresztowany przez milicję obywatelską.
I podobnie: komendant główny policji czy Policji? Skoro Milicję Obywatelską zapisałam właśnie tak, to może i Policję tak zapiszę?

Tomasz Karpowicz, "Kultura języka polskiego", t. III, s. 76:

Gdy takie zestawienia [nazw urzędów jednoosobowych] występują w pełnej postaci leksykalnej, wymagają wielkiej litery na początku każdego samodzielnego członu, zwłaszcza w aktach prawnych lub w bezpośrednim sąsiedztwie imienia i nazwiska, czyli gdy odnoszą się do odpowiednich osób. [...] W innych kontekstach sensowne jest użycie małej litery na początku odpowiednich rzeczowników.

Rozumiem to tak:

Komendant Główny Policji X Y spotkał się z policjantami.
Policjanta na wyższy stopień może awansować tylko komendant główny policji.Ten post został edytowany przez Autora dnia 02.12.15 o godzinie 08:50
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: pisownia - czy z małej litery

Hanna B.:
Rozumiem to tak:

Komendant Główny Policji X Y spotkał się z policjantami.
Policjanta na wyższy stopień może awansować tylko komendant główny policji.

Ale przecież napiszemy: minister edukacji narodowej Krystyna Łybacka, mając na myśli aktualnego ministra, por.:

Nazwy stanowisk, funkcji, tytułów Nowy słownik ortograficzny PWN pod red. Edwarda Polańskiego każe pisać małą literą. Np. prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, premier, więc również minister edukacji narodowej i sportu. Dopuszcza jednak pisownię tychże nazw literą wielką wtedy, gdy nazwa taka odnosi się do konkretnej osoby (nie urzędu) i – co ważne – występuje w pełnym brzmieniu. (…)
Link do wypowiedziLink
Kasia Czarnecka

Kasia Czarnecka dziennikarz,
freelance

Temat: pisownia - czy z małej litery

I jeszcze jedna porada:

Nazwy stanowisk piszemy zasadniczo małymi literami (nie z małej litery). Jeżeli odnosimy je do konkretnej osoby, to możemy użyć też wielkich liter, ale zwyczaj ten dotyczy raczej wysokich stanowisk (godności – według nomenklatury spotykanej w słownikach ortograficznych).

To już nie wiem, jak komendanta zapisać: komendant główny policji XY czy Komendant Główny Policji XY.
Link do wypowiedziLink
« Wróć do tematów
Odpowiedz

Podobne tematy





Wyślij zaproszenie do
Anuluj