Dawid Milczarek

Dawid Milczarek AkademiaVAT.pl

Temat: Eksport towarów - obowiązek podatkowy - konieczność...

Jeszcze jeden problem dotyczący eksportu towarów, w jakimś tam kontekście kiedyś już lekko się o niego otarliśmy. Tym razem rozważamy wariant bezzaliczkowy.

Powiedzmy, że mamy eksport towarów na zasadach DDP (sprzedawca dowozi towar nabywcy spoza UE pod drzwi).

Wywóz towaru poza UE (przekroczenie granicy UE) ma miejsce przykładowo 20 maja i na początek - żeby było łatwiej - w maju są wszystkie potwierdzenia (w tym najważniejsze - IE-599).

Towar dopływa do nabywcy z Australii statkiem przykładowo 30 sierpnia i w tym momencie następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na nabywcę. Skoro tak, to 30 sierpnia dopiero powstaje obowiązek podatkowy z tytułu eksportu towarów.

Art. 41 ust. 6: Stawkę podatku 0% stosuje się w eksporcie towarów, o którym mowa w ust. 4 i 5, pod warunkiem że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej.

Art. 41 ust. 7: Jeżeli warunek, o którym mowa w ust. 6, nie został spełniony, podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania dokumentu wymienionego w ust. 6 przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. W przypadku nieotrzymania tego dokumentu w terminie określonym w zdaniu poprzednim mają zastosowanie stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju.

Jak rozumieć sformułowanie za dany okres rozliczeniowy?

Generalnie zawsze sądziłem, że chodzi po prostu o okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy (z odrębnego wątku o zaliczkach w eksporcie wynika, że również Tomek Krywan i Tomek Siennicki tak rozumują). To prowadziło mnie do wniosku, że jeżeli przykładowo dostawa na zasadach DDP ma miejsce dopiero w sierpniu, a wywóz nastąpił już w maju (przy czym brak IE-599), to mimo wszystko czas na zgromadzenie dokumentów biegnie dopiero od sierpnia.

Ale czy rzeczywiście w opisanej sytuacji na wstępie sytuacji (potwierdzony wywóz w maju, przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel w sierpniu) trzeba czekać do momentu powstania obowiązku podatkowego (do sierpnia) aby wykazać eksport ze stawką 0%, jeżeli już w maju jest IE-599? Nie można tego zrobić już w deklaracji za maj? Wymagałoby to jednak przyjęcia, że prawodawca posługując się sformułowaniem "za dany okres rozliczeniowy" ma na myśli nie "za okres powstania obowiązku podatkowego", ale "za okres dokonania wywozu towaru". To z kolei - przy konsekwentnym rozumieniu tego zwrotu - prowadziłoby jednak do wniosku, że jeżeli przykładowo dostawa eksportowa na zasadach EX WORKS jest dokonana powiedzmy 20 maja (Australijczyk odbiera towar spod naszych drzwi), a wywóz poza UE następuje dopiero 15 lipca, to czas na zgromadzenie dokumentów potwierdzających eksport towarów zaczyna biec dopiero od 15 lipca!

Czy zatem należałoby uznać, że raz sformułowanie "za dany okres rozliczeniowy" należy rozumieć jako "za okres powstania obowiązku podatkowego", a innym razem "za okres dokonania wywozu", w zależności od tego, co następuje jako pierwsze?Ten post został edytowany przez Autora dnia 10.04.14 o godzinie 17:35
Tomasz Krywan

Tomasz Krywan Doradca podatkowy

Temat: Eksport towarów - obowiązek podatkowy - konieczność...

No ale...dopóki nie powstanie obowiązek podatkowy czynności podlegającej opodatkowaniu z punktu widzenia VAT nie ma. Dotyczy to również eksportu towarów. Nie możesz wykazać eksportu towarów dopóki nie powstanie obowiązek podatkowy. Ten zaś powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów. Tak więc to o czym piszesz wymagałoby dopuszczenie sytuacji, w której można wykazywać czynność podlegającą opodatkowaniu przed powstaniem obowiązku podatkowego (co mi się nie mieści w głowie;-).

Poza tym - eksportem towarów nie jest wywóz towarów, lecz dostawa towarów dokonywana w wykonaniu wywozu. Z poprzedniej definicji eksportu towarów może wynikało to bardziej wprost, lecz nic się w tej kwestii nie zmieniło. Sam wywóz bez dokonania dostawy towarów nie stanowi eksportu towarów, a zatem również z tego powodu nie widzę powodu, aby dopuszczać rozumienie sformułowania "za dany okres rozliczeniowy" jako "za okres dokonania wywozu".
Dawid Milczarek

Dawid Milczarek AkademiaVAT.pl

Temat: Eksport towarów - obowiązek podatkowy - konieczność...

Tomasz K.:
No ale...dopóki nie powstanie obowiązek podatkowy czynności podlegającej opodatkowaniu z punktu widzenia VAT nie ma. Dotyczy to również eksportu towarów.

Zgadza się.
Nie możesz wykazać eksportu towarów dopóki nie powstanie obowiązek podatkowy. Ten zaś powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów. Tak więc to o czym piszesz wymagałoby dopuszczenie sytuacji, w której można wykazywać czynność podlegającą opodatkowaniu przed powstaniem obowiązku podatkowego (co mi się nie mieści w głowie;-).

Generalnie się zgadzam, ale wątek wrzucam, bo nie jestem pewny, czy prawodawca również tak rozumuje. BTW - nie znam nikogo, kto przy DDP - mając IE-599 pod ręką - czekałby z wykazaniem eksportu towarów do momentu przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (np. za pół roku). No i większość podatników liczy przy DDP czas na zgromadzenie dokumentów od momentu wywozu towaru poza UE. Oczywiście to o niczym nie przesądza, ale taka jest praktyka.
Poza tym - eksportem towarów nie jest wywóz towarów, lecz dostawa towarów dokonywana w wykonaniu wywozu. Z poprzedniej definicji eksportu towarów może wynikało to bardziej wprost, lecz nic się w tej kwestii nie zmieniło. Sam wywóz bez dokonania dostawy towarów nie stanowi eksportu towarów, a zatem również z tego powodu nie widzę powodu, aby dopuszczać rozumienie sformułowania "za dany okres rozliczeniowy" jako "za okres dokonania wywozu".

Jasna sprawa, definicja eksportu towarów jest argumentem na nie (dawna definicja mogła być argumentem na tak, o ile ją dobrze pamiętam).

Cały czas jest jednak jeszcze kwestia nieprecyzyjnego sformułowania w ustawie. Dlaczego prawodawca nie napisał wprost "za okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy"? Np. w art. 41 ust. 9a odwołanie jest bardziej precyzyjne - do miesiąca otrzymania zapłaty.

No i wreszcie sprawa kluczowa - w przypadku eksportu towarów obowiązek podatkowy i tak często jest oderwany od tego, kiedy eksport jest wykazywany w ewidencji czy deklaracji VAT. Skoro eksport towarów może być wykazany po obowiązku podatkowym, to dlaczego nie do pomyślenia miałoby być wykazanie go przed obowiązkiem? Oczywiście rozpatruję wariant korzystniejszy dla podatnika - sytuację, gdy jest już potwierdzenie wywozu poza UE. No bo jeżeli potwierdzenia nie ma, a warunki dostawy są typu DDP, rozumuję dokładnie tak jak Ty. Wiem, przychylam się do pewnej niekonsekwencji, ale prawodawca - stosując niejednoznaczne sformułowanie - tak jak by na tę niekonsekwencję przyzwalał.

Nie upieram się jednak, stanowisko Twoje (i poniekąd do niedawna moje, dopiero ostatnio nabrałem poważniejszych wątpliwości), bardziej konserwatywne, jest dla mnie jak najbardziej do zaakceptowania. Po prostu zastanawiam się, jak może to interpretować fiskus. I czy praktyka będzie równie konserwatywna, czy też - jak Adam kiedyś cytował - podatnicy będą się bronić słowami "a u nas to się nie przyjęło" ;).
Tomasz Krywan

Tomasz Krywan Doradca podatkowy

Temat: Eksport towarów - obowiązek podatkowy - konieczność...

Dawid M.:

Generalnie się zgadzam, ale wątek wrzucam, bo nie jestem pewny, czy prawodawca również tak rozumuje. BTW - nie znam nikogo, kto przy DDP - mając IE-599 pod ręką - czekałby z wykazaniem eksportu towarów do momentu przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (np. za pół roku). No i większość podatników liczy przy DDP czas na zgromadzenie dokumentów od momentu wywozu towaru poza UE. Oczywiście to o niczym nie przesądza, ale taka jest praktyka.

Myślę, że odwoływanie się do praktyki to nie jest dobry argument. Praktyka wielokrotnie mija się z tym co piszemy tu na forum, a jeszcze więcej to o czym piszemy na forum jest z praktycznego punktu widzenia nieistotne;-)
No i wreszcie sprawa kluczowa - w przypadku eksportu towarów obowiązek podatkowy i tak często jest oderwany od tego, kiedy eksport jest wykazywany w ewidencji czy deklaracji VAT.

No jest. Ale nie powinien być (chyba że ma zastosowanie art. 41 ust. 7 lub 9a). Data powstania obowiązku podatkowego wyznacza, co do zasady, zarówno ujęcie w ewidencji VAT, jak i w deklaracji VAT.

>Skoro
eksport towarów może być wykazany po obowiązku podatkowym, to dlaczego nie do pomyślenia miałoby być wykazanie go przed obowiązkiem?

Ok, ale w takim razie musiałbyś być konsekwentny i zgodzić się na wykazywanie przed powstaniem obowiązku podatkowego wszystkich czynności. No bo dlaczego ograniczać się w tym zakresie tylko do eksportu towarów.
Dawid Milczarek

Dawid Milczarek AkademiaVAT.pl

Temat: Eksport towarów - obowiązek podatkowy - konieczność...

Tomasz K.:
Myślę, że odwoływanie się do praktyki to nie jest dobry argument.

Chodziło o pokazanie tła problemu, wskazanie, że nie jest on czysto teoretyczny, a nie wykorzystywanie tego jako argumentu w dyskusji. BTW - praktyka będąca w konsekwentniej kontrze do tradycyjnych schematów powinna skłaniać do wytężonej refleksji :).
jeszcze więcej to o czym piszemy na forum jest z praktycznego punktu widzenia nieistotne;-)

Dobre :).
No jest. Ale nie powinien być (chyba że ma zastosowanie art. 41 ust. 7 lub 9a).

Literalne, w tym przypadku niejednoznaczne, brzmienie przepisów, na które sam w pierwszym poście wskazałem, nie przemawia (przynajmniej nie w sposób zdecydowany) na rzecz żadnego z alternatywnych rozwiązań. I nie wyklucza żadnego. Na rzecz Twojego konserwatywnego podejścia przemawiają oczywiście "ogólne zasady". Zakładając wątek uznałem, że nie wystarczają one, by stwierdzić, że jest "pozamiatane". Szukam w tym wątku dodatkowych argumentów - dokądkolwiek miałyby nas zaprowadzić.
Ok, ale w takim razie musiałbyś być konsekwentny i zgodzić się na wykazywanie przed powstaniem obowiązku podatkowego wszystkich czynności.

Nie musiałbym, gdybym doszedł do wniosku, że przy eksporcie działa jakiś wyjątek, który powinniśmy z przepisów dotyczących eksportu wyinterpretować, a który nie działa dla innych transakcji. Zauważ, że nie powołuję argumentu "róbta co chceta" odnośnie wszelakich transakcji, tylko odwołuję się do co najmniej zagadkowego brzmienia jednego z przepisów dotyczących wyłącznie eksportu towarów.
Tadeusz Młochowski

Tadeusz Młochowski radca prawny, Poznań

Temat: Eksport towarów - obowiązek podatkowy - konieczność...

Taka myśl mnie naszła, że skoro eksport ma miejsce z chwilą opuszczenia przez towar terytorium UE, to czy fakt przejścia prawa do dysponowania towarem będzie miał jakiekolwiek znaczenie. Mam świadomość, że można temu rozumowaniu zarzucić, że skoro nie doszło do dostawy, to nie doszło do eksportu, lecz z drugiej strony wyjście towaru poza granice regulacji podatkowych UE skłania do wniosku, że to prawo (DDP) jest w "drodze". Gdyby towar został zawrócony przed wydaniem odbiorcy, to wejście na terytorium UE musiałoby się też odbyć za pośrednictwem dokumentu dopuszczającego go do obrotu na terytorium UE, który będzie anulował I-599. W akcyzie z zawieszonym poborem takim dokumentem jest UDT.
Dawid Milczarek

Dawid Milczarek AkademiaVAT.pl

Temat: Eksport towarów - obowiązek podatkowy - konieczność...

Tadeusz M.:
Taka myśl mnie naszła, że skoro eksport ma miejsce z chwilą opuszczenia przez towar terytorium UE, to czy fakt przejścia prawa do dysponowania towarem będzie miał jakiekolwiek znaczenie.

No właśnie niestety nie ma miejsca z samym wywozem. Eksportem towarów od jakiegoś czasu jest:

dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej

a nie

wywóz towarów poza Unię Europejską w ramach dostawy towarów.

Przyjęcie odmiennej koncepcji powodowałoby konieczność rozpoznawania eksportu nawet wówczas, gdy towar wysyłany na zasadach DDP zaginie po drodze, co oczywiście byłoby nie do pomyślenia.

Zaproponowana przeze mnie do przeanalizowania alternatywna wersja podejścia do eksportu towarów nadal zakłada, że definiujemy go zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy, a jedynie w ewidencji i w deklaracji pokazujemy go już z chwilą otrzymania dokumentów potwierdzających wywóz, pomimo że sam eksport jeszcze nie nastąpił. Gdyby ostatecznie do dostawy towaru nie doszło (bo np. zatonąłby po drodze), koncepcja ta zakłada korektę wcześniej wykazanego eksportu.

Argument dotyczący konieczności rozpoznania importu w przypadku "powrotu" towaru jest jednak dość ciekawy.

Temat: Eksport towarów - obowiązek podatkowy - konieczność...

Miałem właśnie zakładać nowy wątek w podobnej sprawie, bo temat ostatnio wypłynął w czasie rozliczenia, ale pozwolę sobie może jednak odświeżyć ten.

Kiedyś było tak, że była faktura - był obowiązek (upraszczając, ale z tego co pamiętam były nawet wyroki, które wskazywały na powstanie obowiązku podatkowego w dacie wystawienia faktury, nawet w sytuacji w której była ona wystawiona przed dostawą). A że faktura była integralną częścią dokumentów do zgłoszenia eksportowego to i w rezultacie było też tak, że obowiązek podatkowy powstawał przed zakończeniem procedury eksportowej.
Potem było już "z górki" - jeżeli w tym samym rozliczeniu miałeś IE529/EAD - przesuwałeś do następnego rozliczenia (art. 41 ust 8), miałeś IE-599, rozliczałeś ze stawką 0%, nie miałeś - 23%.

Teraz faktura może być wystawiona spokojnie nawet 30 dni przed dostawą i nie jest już tak mocno skorelowana z powstaniem obowiązku podatkowego.
Rozumiem z Waszych powyższych wypowiedzi, że w sytuacji w której faktura jest wystawiona np. w maju, a obowiązek podatkowy (dostawa), jest rozpoznawany z datą wyprowadzenia, to taka faktura wg. Was, nie będzie podlegała opodatkowaniu stawką 23%, do czasu dokonania dostawy? Nawet pomimo braku jakiejkolwiek dokumentacji eksportowej (IE529/EAD), która w poprzednim stanie prawnym była niezbędna do przesunięcia transakcji do kolejnego rozliczenia, bez konieczności opodatkowania? Wystarczy sama świadomość, że odprawa nie została jeszcze zakończona?

Z mojej perspektywy to się wydaje logiczne, ale zapala się też w głowie lampka ostrzegawcza, która każe się nad tym dwa razy zastanowić, bo umówmy się, że nasze rodzime przepisy o VAT nie należą do liberalnych,a kierunek zmian (np.faktury WNT i daty otrzymania), nie wskazuje na nic dobrego.

Wybaczcie, że w sumie zadaję więcej pytań niż udzielam odpowiedzi, ale sam się właśnie nad tym mocno głowiłem ostatnio, szczególnie też nad tym sformułowaniem ("za dany okres rozliczeniowy"). Ale jeżeli przyjęlibyśmy, że odnosi się to do daty powstania obowiązku podatkowego, to w sytuacji przedstawionej powyżej, art 41 ust 7 nie stanowiłby już realnego ryzyka opodatkowania eksportu stawką krajową (przy założeniu, że do dostawy dochodzi w dacie wyprowadzenia, tudzież poza terytorium UE i zamknięciu wszystkich procedur celnych), a jedynym problemem byłoby ryzyko KKS za błędy w fakturowaniu (faktura wystawiona zbyt wcześnie). I to aż wydaje mi się podejrzane.
Dawid Milczarek

Dawid Milczarek AkademiaVAT.pl

Temat: Eksport towarów - obowiązek podatkowy - konieczność...

Hubert K.:
Rozumiem z Waszych powyższych wypowiedzi, że w sytuacji w której faktura jest wystawiona np. w maju, a obowiązek podatkowy (dostawa), jest rozpoznawany z datą wyprowadzenia, to taka faktura wg. Was, nie będzie podlegała opodatkowaniu stawką 23%, do czasu dokonania dostawy?

Tak uważam, przy czym dostawą towaru jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, a nie samo dokonanie odprawy celnej czy wywóz towaru poza terytorium kraju. W związku z tym przy warunkach dostawy typu DDP dostawa modelowo nastąpi dopiero po dostarczeniu towaru do klienta, choćby towar płynął statkiem kilka miesięcy. Dopiero moment tej dostawy (moment przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), w mojej ocenie, jest owym punktem "zero", od którego należy zacząć liczyć czas na zgromadzenie dokumentów potwierdzających eksport. Podejście to jest korzystne dla podatnika przy dostawie na warunkach DDP, ale stosowane bezkrytycznie i konsekwentnie może wyjść bokiem przy dostawach na warunkach typu EXW. No i w praktyce nie jest stosowane zbyt często (księgowe w przypadku DDP najczęściej jako punkt "zero" przyjmują datę wywozu poza terytorium kraju).Ten post został edytowany przez Autora dnia 25.07.14 o godzinie 19:06
Adam Bartosiewicz

Adam Bartosiewicz Tax Adviser ;
Solicitor

Temat: Eksport towarów - obowiązek podatkowy - konieczność...

Dawid M.:

No i w praktyce nie jest stosowane zbyt często (księgowe w przypadku DDP najczęściej jako punkt "zero" przyjmują datę wywozu poza terytorium kraju).

myślę, że to raczej siłą tradycji ; w związku z poprzednio obowiązującymi przepisami (dot. momentu powstania obowiązku podatkowego w eksporcie towarów)



Wyślij zaproszenie do