Temat: 260 rocznica otwarcia Biblioteki Załuskich

8 sierpnia mija 260 rocznica otwarcia dla publiczności Biblioteki Załuskich, jednej z największych Bibliotek świata w XVIII wieku.

Jej fundatorami byli bracia-biskupi Józef Andrzej i Andrzej Stanisław Załuscy. Biblioteka została otwarta dla publiczności 8 sierpnia 1747 roku, w pałacu daniłowiczowskim (dzisiejsza siedziba ZAiKS, ul. Hipoteczna 2).

Po upadku powstania kościuszkowskiego zbiory Biblioteki zostały na przełomie 1794 i 1795 roku przewiezione na rozkaz Katarzyny II do Sankt Petersburga, gdzie stały się w roku 1814 zrębem Cesarskiej Biblioteki Publicznej. Po I wojnie światowej zbiory dawnej Biblioteki Załuskich zostały częściowo zwrócone w latach 1921 - 1934 na mocy traktatu ryskiego.

Stopniowo włączane od 1928 do Biblioteki Narodowej, uległy w znacznej części zniszczeniu w 1944, podpalone przez wojska niemieckie. Zawiązek Biblioteki stanowiły prywatne zbiory Józefa Andrzeja Załuskiego, pomnożone przez jego braci: Marcina i Andrzeja Stanisława. W skład kolekcji Andrzeja weszły zbiory rodzinne oraz biblioteka Sobieskich, której najcenniejszą część stanowiły zbiory Żółkiewskich, składające się m.in. ze spuścizn po królach Zygmuncie Auguście i Stefanie Batorym.

Biblioteka pełniła funkcję ośrodka życia naukowego i literackiego w Polsce; Józef Andrzej Załuski, uznawany za promotora ludzi nauki w Polsce, rozwijał szerokie kontakty z uczonymi w kraju i za granicą. Na podstawie księgozbioru lub dzięki pomocy finansowej braci Załuskich opublikowano przeszło 130 książek, głównie z historii piśmiennictwa, historii Polski, historii Kościoła, prawa, genealogii i heraldyki.