Temat: Trwała zabudowa meblowa - uchwała NSA a interpretacja...

Uchwała NSA I FPS 2/13:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/614EE8168C

W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. świadczenie kompleksowe polegające na zaprojektowaniu, dopasowaniu oraz montażu komponentów w sposób tworzący wraz z elementami konstrukcyjnymi obiektu budowlanego lub jego części trwałą zabudowę meblową, wykonywane w obiektach budowlanych zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym stanowi usługę modernizacji opodatkowaną stawką obniżoną podatku od towarów i usług na podstawie art. 41 ust. 12 w związku z ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług

Interpretacja ogólna MF (PT10/033/5/133/WLI/14/RD30577):
http://www.finanse.mf.gov.pl/vat/wyjasnienia-i-komunik...

***

Nie ulega wątpliwości, że problem traktowania na gruncie VAT zabudowy meblowej jest kontrowersyjny. Oto główne dylematy z jakimi należy się zmierzyć:
1. Czy wykonanie zabudowy na indywidualne zamówienie + dostawa tejże zabudowy + usługa instalacji / montażu jest jednym kompleksowym świadczeniem, czy też stanowi odrębne świadczenia z punktu widzenia VAT?
2. Czy jeżeli mamy do czynienia z elementem dominującym, to dominuje towar, czy usługa? (Od czego to zależy?)
3. Jeżeli dominuje usługa, to czy jest to usługa modernizacji w rozumieniu art. 41 ust. 12 ustawy o VAT?

W zamierzchłych czasach problem był trochę inaczej stawiany, gdyż dość powszechnie powoływano zupełnie inne podstawy prawne dla zastosowania stawki obniżonej do robót budowlano-montażowych związanych z budownictwem mieszkaniowym. Wątpliwości na nowo pojawiły się po odpadnięciu starej podstawy prawnej.

Na gruncie zmienionych przepisów, w pewnym momencie (pomijam wcześniejsze wyroki sądów I instancji), zapadło głośne orzeczenie NSA I FSK 483/12, w którym sąd zakwalifikował dostawę trwałej zabudowy kuchennej jako dostawę towarów opodatkowaną stawką 23%. Później była ww. uchwała NSA, a w ostatnich dniach pojawiła się interpretacja ogólna MF.

Gdy przyglądam się uchwale, to na jej gruncie dochodzę do następujących wniosków:
- nie budzi wątpliwości, że w przypadku dostawy (z montażem) trwałej zabudowy kuchennej, wykonanej na indywidualne zamówienie, mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym;
- w przypadku takiej dostawy z montażem elementem dominującym jest usługa;
- analizując, czy jest to usługa modernizacji w rozumieniu art. 41 ust. 12 ustawy o VAT, należy opierać się nie na definicjach występujących w prawie budowlanym, ale na potocznych intuicjach, zgodnie z którymi modernizacja to unowocześnienie, ulepszenie, udoskonalenie, podniesienie standardu obiektu budowlanego lub jego części;
- Obniżona stawka podatku od towarów i usług znajduje zatem zastosowanie wtedy, gdy montaż komponentów meblowych następuje z wykorzystaniem elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego (lokalu). W omawianym wypadku nie chodzi o jakiekolwiek wykorzystanie elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego (lokalu) przy wykonywaniu zabudowy meblowej, lecz jedynie takie, które przez konstrukcyjne połączenie komponentów meblowych i elementów obiektu budowlanego (lokalu) stworzy trwałą zabudowę spełniającą jako całość określoną funkcję użytkową (z uzasadnienia uchwały);
- kwestia ta budzić będzie liczne wątpliwości interpretacyjne dotyczące tego, która to zabudowa ma charakter trwały, a która nie (z uzasadnienia zdania odrębnego sędziego Bącala).

***

Jak widać, sędzia Bącal wykazał się intuicją, a jego obawy bardzo szybko staną się obawami całej branży meblarskiej. Minister Finansów kuje żelazo póki gorącej i ogłasza:

Aby wykonane na wymiar do konkretnego budynku lub lokalu i trwale powiązane z jego elementami komponenty meblowe stanowiły trwałą zabudowę meblową nie mogą one (na potrzeby uznania ich za „modernizację” w VAT) funkcjonować w obrocie tak, jak to ma miejsce w przypadku mebli „wolnostojących”. Obniżona stawka podatku nie może zatem znaleźć zastosowania w sytuacji gdy wykonana, nawet według indywidualnego projektu, zabudowa meblowa jest przytwierdzana do ściany lub podłogi jedynie w sposób, który może być również stosowany przy montażu mebli „wolnostojących” (np. „zakotwiczenie” za pomocą kołków lub listew montażowych), co skutkuje możliwością demontażu tej zabudowy bez uszkodzenia samej zabudowy, jak i konstrukcji budynku/lokalu (elementy mogą być bez uszkodzenia tego budynku/lokalu przeniesione, przy czym za uszkodzenie nie można uznać pozostawienia w ścianie lub podłodze np. otworów montażowych).

Wynika z tego, że aby móc zastosować stawkę obniżoną, trzeba - choćby dla samej stawki - używać cegieł, cementu, a w każdym razie tak przytwierdzać meble do ścian (np. na jakieś paskudne kleje), aby w chwili odłączania mebli konieczne było ich uszkodzenie / zniszczenie. Oczywiście, że jest to wykonalne. I oczywiście, że będzie stosowane. Ale nie to chodzi.

Mam poważne wątpliwości co do następujących kwestii:

Po pierwsze, nawet gdyby uznać, że meble nie stanowią trwałej zabudowy, nie wyklucza to definitywnie możliwości uznania, że miała miejsce usługa. Tak czy inaczej element usługowy może mieć charakter dominujący (meble robione na wymiar, wytwarzane na indywidualne zamówienie, montowane w domu klienta).

Po drugie, NSA wskazał w uchwale, że oceniając trwałość zabudowy meblowej trzeba brać pod uwagę to, czy po jej zamontowaniu pojawia się funkcjonalna całość, a nie to, czy da się odłączyć zabudowę bez uszkodzenia, czy pomimo połączenia można nią odrębnie handlować na portalach aukcyjnych.

Po trzecie, skoro nie stosujemy definicji modernizacji w rozumieniu prawa budowlanego, tylko w znaczeniu wskazanym przez NSA w uchwale, to nawet usługa wytworzenia zabudowy meblowej, która nie ma charakteru trwałego, może być uznana za usługę modernizacji.

Po czwarte wreszcie, gdyby rzeczywiście miało być tak jak twierdzi MF, że montowanie mebli robionych na wymiar na zwykłe kołki i haki nie stanowi usługi modernizacji, tylko dostawę towarów, a zatem uchwała NSA w takiej sytuacji nie znajduje zastosowania, to czy zdanie odrębne sędziego Bącala miałoby w ogóle sens? Jeżeli sędzia Bącal je zgłosił (i to o takiej treści), to chyba zakładał, że w świetle uchwały nawet dostawa najzwyczajniejszych w świecie mebli, montowanych metodą "tradycyjną", ale wytworzonych na indywidualne zamówienie, dopasowanych do lokalu, stanowi usługę modernizacji w rozumieniu art. 41 ust. 12 ustawy o VAT?

***

Odkładam teraz na bok to, czy z uchwałą się zgadzam, czy też raczej podzielam zdanie odrębne sędziego Bącala. Jakkolwiek by było, nie zbudujemy ani państwa prawa, ani zaufania podatników do organów podatkowych, jeżeli Minister Finansów będzie ignorował nie tylko zwykłe wyroki NSA, ale nawet uchwałę podjętą przez sędziów - jak by nie było - sądu najwyższej instancji w sprawach podatkowych.

EDIT

Przepraszam, MF nie zignorował uchwały NSA. Wydał interpretację zgodną...
... ze zdaniem odrębnym sędziego Bącala.Ten post został edytowany przez Autora dnia 09.04.14 o godzinie 16:51

Temat: Trwała zabudowa meblowa - uchwała NSA a interpretacja...

A mnie się bardziej podoba stanowisko MF i od uchwały i od zdania odrębnego sędziego Bącala.
Jeśli chodzi o uchwałę, to mam wrażenie, że fakt kilku czynności faktycznych składających się na jedno świadczenie skłonił sędziów (być może zbyt ochoczo) do uznania, że to jest usługa.

Z kolei w zdaniu odrębnym sędzia Bącal chyba zbyt daleko poszedł w kierunku dostawy towarów.
Interpretacja MF natomiast stara się bardziej rozsądnie tę granicę postawić.
A może wszyscy myślą tak samo, tylko analizując sprawę mieli w głowie (czyli we własnym domu/mieszkaniu) inny obraz szafy i trwałej zabudowy.

Ja na ten przykład mam w jednym pokoju szafę z karton gipis.
A w kuchni zrobioną na wymiar szafę wsuniętą we wnękę, uszczelnioną dookoła silikonem akrylowym.

Wykonania pierwszej nigdy bym nie potraktował jako dostawy towaru.
Wykonania drugiej nie potraktowałbym też jako usługi.

Temat: Trwała zabudowa meblowa - uchwała NSA a interpretacja...

Jedna sprawa, to które stanowisko (NSA/AB/MF) uważamy za najrozsądniejsze, najbardziej zgodne z przepisami itd. Druga sprawa, to czy w świetle uchwały MF powinien wydać taką a nie inną interpretację. Mój komentarz dotyczy właśnie tej drugiej sprawy, a Twój tej pierwszej (niekoniecznie nie zgadzamy się) :).Ten post został edytowany przez Autora dnia 09.04.14 o godzinie 17:28

Temat: Trwała zabudowa meblowa - uchwała NSA a interpretacja...

Dawid M.:

Miałem wczoraj napisać do Ciebie, czy nie warto utworzyć osobnego tematu [zbioru] dotyczącego interpretacji ogólnych. Możliwe, że rozwiązałeś to lepiej :)

Po pierwsze, nawet gdyby uznać, że meble nie stanowią trwałej zabudowy, nie wyklucza to definitywnie możliwości uznania, że miała miejsce usługa. Tak czy inaczej element usługowy może mieć charakter dominujący (meble robione na wymiar, wytwarzane na indywidualne zamówienie, montowane w domu klienta).

Nie wykluczam, że element usługowy może być niekiedy dominujący. Jednak odnoszę wrażenie, że spór sędziów NSA jest sporem laików w kwestii produkcji takich zestawów. Może warto byłoby gdyby NSA przy podejmowaniu takich uchwał mógł zasięgnąć wiedzy.

Porównanie:

(...) Jakkolwiek zakupowi zabudowy wnękowej towarzyszą uprzednie usługi pomiaru i wyceny przez osobę wykonawcy towaru to usługi te wraz z usługami montażu nie stanowią elementu na tyle dominującego aby uznać, że mamy do czynienia ze świadczeniem usług. (I FSK 483/12)

vs

(...) Elementem dominującym jest bowiem w takim przypadku ulepszenie lub unowocześnienie obiektu budowlanego lub jego części (lokalu mieszkalnego), zaś wydanie towaru w postaci elementów mebli wykonanych i dopasowanych do konkretnego obiektu, które następnie zostaną trwale związane z tym obiektem, ma charakter pomocniczy, niezbędny do wykonania usługi, tak jak zamontowanie okien lub drzwi w obiekcie budowlanym lub jego części. (I FPS 2/13)

Dostrzegam pogłębioną analizę "sądu najwyższe instancji w sprawach podatkowych" w zasadnicznej kwestii (Dawid: bez urazy i większej ironii :))

Moim zdaniem, w dobie popularyzacji drukarek 3D w przemyśle [tutaj: duży skrót myślowy] przesądzanie w uchwale, że w "dostawie" trwałej zabudowy meblowej dominuje czynnik usługowy jest co najmniej odważnym stwierdzeniem. Być może 10-20 lat temu byłoby ono bardziej aktualne.

Odkładam teraz na bok to, czy z uchwałą się zgadzam, czy też raczej podzielam zdanie odrębne sędziego Bącala. Jakkolwiek by było, nie zbudujemy ani państwa prawa, ani zaufania podatników do organów podatkowych, jeżeli Minister Finansów będzie ignorował nie tylko zwykłe wyroki NSA, ale nawet uchwałę podjętą przez sędziów - jak by nie było - sądu najwyższej instancji w sprawach podatkowych.

Czy art. 269 § 1 ppsa nie stanowi może "zaproszenia" do zignorowania uchwały przez organy podatkowe? Praktycznie bowiem możliwość skorzystania z tego przepisu istnieje tylko wówczas, gdy organy podatkowe przeciwwstawią się uchwale i sprawa znów dotrze do II instancji. Po swojej stronie MF ma przynajmniej sędziego Bącala i 2 lub 3 sędziów z I FSK 483/12.

Moim zdaniem, uzasadnienie uchwały I FPS 2/13 nie jest szczególnie głębokie, co mnie, jako czytelnika, trochę rozczarowuje. I sędzia Bącal, i (prawdopodobnie) Dominik-Ogińska technicznie lepiej uzasadnili swoje stanowisko.

Temat: Trwała zabudowa meblowa - uchwała NSA a interpretacja...

abstrahując od treści interpretacji, zaś ograniczając się tylko do problemu ignorowania uchwał przez organa....

co mówić o interpretacjach ogólnych, jeśli ja w indywidualnych znajduje np. takie stwierdzenia:

z dnia 21 stycznia 2014 r., ILPP/443-964/13-2/AWa Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu
„Brak jest podstaw do zmiany podejścia co do wzajemnych stosunków pomiędzy gminą a jej jednostką. Stanu tego nie zmienia również podjęcia 24 czerwca 2013 r. uchwała NSA, sygn. akt I FPS 1/13. Powołana uchwała wskazuje, że: „w świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług”. Jednakże ww. uchwała nie odnosi się do kwestii dokonywania sposobu zmian podejścia do dotychczasowej praktyki, tj. traktowania gminy i jej jednostek budżetowych jako odrębnych podatników VAT. Nie wskazuje ona również w jaki sposób mają postępować gminy i ich jednostki co do wzajemnych relacji i rozliczeń za okres, kiedy uważały się za odrębnych podatników, jak i momentu ewentualnego rozpoczęcia traktowania gminy i jej jednostek jako jednego podatnika. Zatem szkoły (jednostki budżetowe) są odrębnymi od Gminy podatnikami podatku VAT."

nie mamy pańskiego płaszcza i co nam Pan zrobi....

Temat: Trwała zabudowa meblowa - uchwała NSA a interpretacja...

Adam B.:
abstrahując od treści interpretacji, zaś ograniczając się tylko do problemu ignorowania uchwał przez organa....

co mówić o interpretacjach ogólnych, jeśli ja w indywidualnych znajduje np. takie stwierdzenia:

z dnia 21 stycznia 2014 r., ILPP/443-964/13-2/AWa Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu
„Brak jest podstaw do zmiany podejścia co do wzajemnych stosunków pomiędzy gminą a jej jednostką. Stanu tego nie zmienia również podjęcia 24 czerwca 2013 r. uchwała NSA, sygn. akt I FPS 1/13. Powołana uchwała wskazuje, że: „w świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług”. Jednakże ww. uchwała nie odnosi się do kwestii dokonywania sposobu zmian podejścia do dotychczasowej praktyki, tj. traktowania gminy i jej jednostek budżetowych jako odrębnych podatników VAT. Nie wskazuje ona również w jaki sposób mają postępować gminy i ich jednostki co do wzajemnych relacji i rozliczeń za okres, kiedy uważały się za odrębnych u
podatników, jak i momentu ewentualnego rozpoczęcia traktowania gminy i jej jednostek jako jednego podatnika. Zatem szkoły (jednostki budżetowe) są odrębnymi od Gminy podatnikami podatku VAT."

nie mamy pańskiego płaszcza i co nam Pan zrobi....

Tez na to zwróciłem uwagę.
Nawet mamy taki pomysł z Konradem Pilatem aby napisać większy tekst z mottem przewodnim "mamy (nie my ale organy oczywiscie) w głębokim powazaniu orzecznictwo NSA" i o przyczynach tego zjawiska.

A przyczyna jest taka, ze spadło zaufanie do orzeczeń NSA. Z czego to wynika to też nietrudno się domyślać. Wystarczy przeczytać glose (sorry - komentarz) Brzezinskiego do uchwały w sprawie akcyzy od energii.

Temat: Trwała zabudowa meblowa - uchwała NSA a interpretacja...

Dawid M.:
Jedna sprawa, to które stanowisko (NSA/AB/MF) uważamy za najrozsądniejsze, najbardziej zgodne z przepisami itd. Druga sprawa, to czy w świetle uchwały MF powinien wydać taką a nie inną interpretację. Mój komentarz dotyczy właśnie tej drugiej sprawy, a Twój tej pierwszej (niekoniecznie nie zgadzamy się) :).

Ale ja nie mowie, ze sie nie zgadzamy.

Temat: Trwała zabudowa meblowa - uchwała NSA a interpretacja...

Tomasz S.:
A przyczyna jest taka, ze spadło zaufanie do orzeczeń NSA. Z czego to wynika to też nietrudno się domyślać. Wystarczy przeczytać glose (sorry - komentarz) Brzezinskiego do uchwały w sprawie akcyzy od energii.

Zaufania nie podnosi też kierowanie zapytań do TS UE po wydaniu uchwały, np. I FSK 311/12 lub I FSK 460/10. Oba zapytania zostały wystosowane kilka miesięcy po uchwale.

Temat: Trwała zabudowa meblowa - uchwała NSA a interpretacja...

Кarol К.:

Zaufania nie podnosi też kierowanie zapytań do TS UE po wydaniu uchwały, np. I FSK 311/12 lub I FSK 460/10. Oba zapytania zostały wystosowane kilka miesięcy po uchwale.

nie zapominając o tym kto inspiruje pytania, mimo istnienia uchwał (jak np. w I FSK 311/12) ;-)

Temat: Trwała zabudowa meblowa - uchwała NSA a interpretacja...

Trzeba sobie kupić parę małych zgrabnych cegiełek z połyskiem, przymurować do uprzednio ułożonej glazury. Łatwiej będzie zmywać naczynia a ci z mniej słusznym wzrostem dosięgną do szafek i półek górnych.