GoldenLine
Zaloguj się
Maciej Wielobób

Maciej Wielobób nauczyciel jogi,
medytacji; autor

Temat: Koncepcja 25 tattv (24+1)

Filozofia sankhji, na której bazuje ajurweda, dokonuje opisu świata w formie 25 jakości (tattv). Oczywiście opisu tego nie należy rozumieć dosłownie -- w sankhji i jodze traktuje się go jako pewnego rodzaju schemat -- strukturę dynamiczną procesu medytacji, z kolei w ajurwedzie schemat ten jest źródłem koncepcji
diagnostycznych i terapeutycznych, szczególnie koncepcji 3 dosz i 20 właściwości.

To, co warto zapamiętać z niniejszej koncepcji (przedstawionej na
poniższym diagramie) to fakt, że w sankhji (a co za tym idzie także w jodze i ajurwedzie) przyjmuje się, iż realnie istnieją 2 podstawowe zasady rzeczywistości:

* Prakriti (aktywna, ewoluująca Natura lub Materia, w tym także materia subtelna np. Umysł),

* Purusza (pasywny Duch).

O ile niezmienny purusza jest naszym prawdziwym Ja, o tyle w jodze, ajurwedzie i terapii jogą pracujemy wyłącznie nad elementami prakriti (do których należy także umysł).


Obrazek


Edit: zmiana "byty podmiotowe" na "podstawowe zasady rzeczywistości" pod wpływem dyskusji z Piotrkiem :)Maciej Wielobób edytował(a) ten post dnia 02.02.10 o godzinie 13:56
Link do wypowiedziLink
Piotr Marcinów

Piotr Marcinów instruktor jogi

Temat: Koncepcja 25 tattv (24+1)

Tak, purusza jest podmiotowym bytem, ale prakriti jako podmiotowy byt?
W dualistycznej filozofii Sankhji prakriti (natura) jest "przedmiotem widzenia", natomiast tylko purusza jest "widzem", tylko on jest podmiotem absolutnym. Prakriti zawsze jest pozbawiona świadomości, więc czy może być "bytem podmiotowym"?.
Dualizm sankhji przebiega na linii podmiot-przedmiot, świadomość-nieświadomość, Jaźń-Nautra! Iluzja (maja), od której ma wyzwolić joga, polega właśnie na utożsamianiu sfery podmiotowej (puruszy) z sferą przedmiotową (prakriti). W kontekście filozofii sankhji i jogi pojawia się określenie podmiot empiryczny, ja-psychiczne (czitta) jako produkt prakriti, ale jego charakter jest iluzoryczny, jest jedynie odbiciem (bimba) czystej świadomości (purusza) w satwicznym aspekcie umysłu (budhi).
W każdym bądź razie, relacja pomiędzy puruszą i prakriti (sanjoga) jest niejednoznaczna i była przedmiotem wielu rozważań w filozofii jogi, jednak określenie prakriti "bytem podmiotowym" wydaje mi się nadużyciem.Piotr Marcinów edytował(a) ten post dnia 01.02.10 o godzinie 13:20
Link do wypowiedziLink
Maciej Wielobób

Maciej Wielobób nauczyciel jogi,
medytacji; autor

Temat: Koncepcja 25 tattv (24+1)

Piotrku, w swojej wypowiedzi odnosisz się bardziej do wedanty niż do sankhji. Sankhja jak najbardziej uważa Prakriti za realnie istniejącą. Oczywiście kwestia definicji podmiotowości :) (akurat tu trafia do mnie Twój argument o pozbawieniu świadomości), ale "Sankhja karika" Iśvarakriszny wyraźnie zaznacza, że do pewnego momentu podróży Purusza potrzebuje Prakriti (metafora ślepego i kulawego).

Uwaga! Maja - iluzja nie jest terminem używanym w sankhji, ani klasycznej jodze. To termin wedantyczny! Sankhja jak najbardziej uznaje realność prakriti (oczywiście wedanta inaczej analizuje sankhję).
Link do wypowiedziLink
Piotr Marcinów

Piotr Marcinów instruktor jogi

Temat: Koncepcja 25 tattv (24+1)

Maćku, słuszna uwaga, zagapiłem się z tą mają, zamiast niej powinienem użyć terminu awidja (niewiedza), i jedynie to się zmienia w mojej argumentacji. Dalej uważam, że moja argumentacja jest poprawna. (wtręt o maji/awidji jest dygresją). Ja nie twierdzę, że prakriti jest iluzją, czy jest nierealna. Moja tezą jest to, że prakriti w sankhja-jodze leży po stronie przedmiotowej więc nie może być "podmiotowym bytem". Natomiast to co jest nierealne, pozorne to samjoga, czyli związek puruszy i prakriti. Związek ten spowodowany jest awidją (niewiedza) i jest przyczyną wszelkiego cierpienia (dukha) a usunąć go można dzięki mądrości (pradżnia).
Sam przytaczasz metaforę kulawego i ślepego. "Kulawy" jest purusza gdyż jest nieaktywny, natomiast ślepcem jest prakriti gdyż jest nieświadoma!
Link do wypowiedziLink
Maciej Wielobób

Maciej Wielobób nauczyciel jogi,
medytacji; autor

Temat: Koncepcja 25 tattv (24+1)

Piotrku, rozumiem tu Twoją argumentację, jednak trochę co innego miałem na myśli pisząc "byt podmiotowy". Natomiast jak masz pomysł jak sensownie zastąpić termin "byty podmiotowe", jakimś terminem, który by obejmował i prakriti i puruszę, to zaraz podmienię.

Hehe, zerkam na Twój profil i widzę, żeś filozofem kolego. Ja tylko prosty pedagog z Nowej Huty, więc i terminologią filozoficzną czasem nie błyszczę ;)
Link do wypowiedziLink
Piotr Marcinów

Piotr Marcinów instruktor jogi

Temat: Koncepcja 25 tattv (24+1)

Maćku, purusza i prakirti to zasady rzeczywistości (tattwa).

Co ciekawe, ilość kategorii rzeczywistości (tattw) w zależności od systemu może się różnić. W śiwaizmie kaszmirskim czy tradycji siddhów z południowych Indii wymienia się 36 tattw, natomiast Waraha-upaniszad wymienia ich aż 96. Ponieważ tattwy są sposobem w jaki opisuje/postrzega się Świat, to w siwaizmie kaszmirskim, który jest podstawą wielu nurtów tantrycznych, ilość tattw nie jest stała i w zależności od potrzeb dydaktycznych lub medytacyjnych może się zmieniać.
Link do wypowiedziLink
Maciej Wielobób

Maciej Wielobób nauczyciel jogi,
medytacji; autor

Temat: Koncepcja 25 tattv (24+1)

Piotr Marcinów:
Maćku, purusza i prakirti to zasady rzeczywistości (tattwa).

tyle to wiem :) ale chciałem użyć innego terminu
cóż, żeby nie przedłużać dyskusji nie o pryncypiach - zaraz edytuję zmianę w pierwszym poście

Co ciekawe, ilość kategorii rzeczywistości (tattw) w zależności od systemu może się różnić. (...) ilość tattw nie jest stała i w zależności od potrzeb dydaktycznych lub medytacyjnych może się zmieniać.

To akurat mnie nie dziwi, bo każda koncepcja jest tylko narzędziem, a nie jedyną reprezentacją prawdy. Niemniej jednak sankhiczna koncepcja 24+1 jest chyba najmocniej osadzona w indyjskiej tradycji.
Link do wypowiedziLink
« Wróć do tematów
Odpowiedz

Podobne tematy





Wyślij zaproszenie do
Anuluj