Dawid Milczarek AkademiaVAT.pl
Temat: Prawo do odliczenia a tzw. użytek prywatny
VAT jest z zasady neutralny dla przedsiębiorców i co do zasady obciąża konsumpcję. Załóżmy, że jesteśmy typowym podatnikiem, który w ramach DG (działalności gospodarczej) wykonuje jedynie czynności dające prawo do odliczenia. Jeżeli dokonujemy zakupu, który będzie wykorzystywany zarówno do DG, jak i do NDG (celów niezwiązanych z DG), to owe naczelne zasady VAT (neutralności dla przedsiębiorców i opodatkowania konsumpcji) można zrealizować na dwa sposoby (dające się sprowadzić do dwóch reguł):REG 1: Co do zasady przysługuje nam w momencie zakupu pełne prawo do odliczenia, ale w takim razie każdy użytek owego zakupu do NDG powinien być opodatkowany (art. 7 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 UoVAT).
REG 2: Wyjątkowo w momencie zakupu przysługuje nam tylko częściowe prawo do odliczenia, ale w takim razie późniejszy użytek prywatny (a więc konsumpcja) owego zakupu powinien być poza VAT-em (co by nie dochodziło do podwójnego obciążenia VAT-em tej samej konsumpcji).
Wydaje się, że póki co obowiązuje u nas - jako domyślna - REG 1, a wyjątkiem jest REG 2 (np. w przypadku użytku do NDG większości pojazdów samochodowych o masie całkowitej do 3,5 T).
O zgrozo, mamy jeszcze rozwiązania hybrydowe - art. 86 ust. 7b, art. 90a i 90b, które są swego rodzaju miksem REG 1, REG 2 i art. 90.
Przy czym w praktyce REG 1 stosowana jest bardzo wybiórczo; każdy z nas mógłby podać mnóstwo przykładów, w których podatnik - pomimo skorzystania z pełnego prawa do odliczenia VAT - nie opodatkowuje wykorzystania danego zakupu do NDG (czyniąc to mniej lub bardziej jawnie).
W przyszłym roku wejdą w życie najprawdopodobniej ważne zmiany, pojawi się przede wszystkim art. 86 ust 2a:
W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.
Mam wrażenie więc, że w pewnym sensie rozszerzeniu ulegnie lista przypadków, w których znajdzie zastosowanie REG 2. Właściwie REG 2 stanie się nową domyślną regułą, a REG 1 będzie wyjątkiem. Po nowelizacji REG 1 stosowana będzie już tylko w przypadku tych zakupów wykorzystywanych zarówno do DG, jak i do NDG, dla których spełniony będzie następujący warunek: zakup będzie wykorzystywany do celów osobistych, do których znajdzie zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2.
No i przyznam szczerze, że w tym momencie trochę głupieję. Najwłaściwiej, moim zdaniem, byłoby przyjąć następujące rozumienie nowych przepisów:
REG 3: Jeżeli w momencie zakupu możemy znaleźć sensowny klucz ustalenia proporcji, w jakiej dany zakup jest związany z DG, a w jakim z NDG, to odliczamy tylko część VAT, a później użytkiem prywatnym (konsumpcją) już się nie przejmujemy - w końcu uwzględniliśmy ów użytek prywatny na etapie odliczania VAT.
REG 4: Jeżeli w momencie zakupu wykorzystanie do NDG w ogóle nie jest przewidywane albo jest wprawdzie przewidywane ale nie możemy obiektywnie (blah) znaleźć żadnego sensownego klucza ustalenia proporcji (np. kupujemy laptopa na firmę, a czasami będziemy na nim przeglądali "Pudelka"), to odliczamy cały VAT, ale w takim razie każdy użytek do NDG powinien być później opodatkowany (czy rzeczywiście w praktyce będzie, to odrębne zagadnienie, którego póki co nie włączajmy do naszych rozważań).
Inaczej wszystko wydaje mi się tracić jakikolwiek sens. Ale w takim razie, czy w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 nie powinno znaleźć się zastrzeżenie, że przepisy te nie powinny mieć zastosowania (albo ich stosowanie powinno być zmodyfikowane) jeżeli wcześniej zastosowanie znalazł nowy art. 86 ust. 2a?
Co o tym wszystkim, tzn. o nowych przepisach i moich wywodach, sądzicie?Ten post został edytowany przez Autora dnia 04.03.15 o godzinie 15:32