Temat: Historia pisma
INFORMACJE OGÓLNE
Ewolucję pisma i alfabetu można umownie podzielić na dwa etapy:
- przechodzenie od piktogramów przez ideogramy (znaki oznaczające wyraz) do pisma fonetycznego (w którym jeden znak oznacza jedną głoskę)
- ustalenie się podwójnego alfabetu (majuskuła/minuskuła).
W momencie pojawienia się wynalazku druku można by wyodrębnić jeszcze trzeci etap:
- wprowadzenie odmiany pochyłej jednocześnie z prostą w tej samej publikacji.
****************************************************************
Rozwój najstarszych pism, przed okresem dominacji łacinki:
Uwaga H. Tatarkiewicza:
"Gdyby chcieć oddać honor wynalazcom alfabetu, powinno się rozpocząć ten monolog od "Bayt, Beta, B". Semiccy górnicy wydobywający dla faraonów turkus czcili boginię Hathor/Baalat i siłą rzeczy na początku (ok. 1400 p.n.e.) pierwsze nie było "A jak Allach" lecz "B jak Baalat". A właściwie B jak bayt - dom. Formy alfabetu proto-synajskiego (właściwie nie był to alfabet a tzw. abdżad, zapis samogłoskami) zaczerpnięte zostały ze znaków pisma hieratycznego, a więc nasz alfabet miał pierwotne źródło w Egipcie a nie w Mezopotamii, która inspirowała prawdopodobnie dopiero Fenicjan podczas porządkowania abdżadu w X w p.n.e. Ciekawostką jest, że Byblos, miasto gdzie tego dokonano, czciło Baalat jako swą opiekunkę."
****************************************************************
PISMO ŁACIŃSKIE (Starożytny Rzym)
Kształtowanie przez Rzymian własnej kultury na bazie wcześniejszych osiągnięć Greków dotyczyło również pisma. Greckie typy pisma (kapitała grecka, kursywa i in.) w starożytnym Rzymie zostają zastąpione przez pismo łacińskie w czterech rodzajach:
- kapitała rzymska (capitalis monumentalis)
- kapitała kwadratowa, lub rzymskie pismo kwadratowe, co kto woli (capitalis quadrata)
- kapitała chłopska, rustyka (capitalis rustica)
- kursywa rzymska
KAPITAŁA RZYMSKA
Caput = głowa. Pismo monumentalne, wykonywane przez rycie w kamieniu wcześniej na nim narysowanych znaków. Używana od starożytności do dzisiaj (wielkie litery alfabetu), czyli od około 2600 lat. Nieźle.
Tak wygląda:
To pismo jest także na obrazku w logo tej grupy, jeśli ktoś się jeszcze nie zorientował. :) Litery majuskułowe, nie łączące się ze sobą, o tej samej wysokości, szeryfowe (nie mogły być bezszeryfowe z racji metody ich wykonywania i używanych do tego narzędzi). Brak odstępów między wyrazami (choć pojawiają się zaczątki interpunkcji w postaci małych klinów między wyrazami).
KAPITAŁA KWADRATOWA
Zasadnicza różnica między wcześniej omówioną kapitałą monumentalną a kwadratową jest taka, że zmienia się materiał i sposób nanoszenia znaków - co pociąga za sobą nieznaczną zmianę kształtu liter. Kapitała kwadratowa zapisywana była na pergaminie, płasko ściętym pisakiem. Pole znaku jest zbliżone do kwadratu, zatem litery są raczej szerokie. Jak w przypadku wcześniej omówionego pisma: majuskuła, litery nie łączą się ze sobą, mają tę samą wysokość, są szeryfowe. Brak odstępów między wyrazami.
Tak wygląda:
CAPITALIS RUSTICA
Wygląda tak:
Od kapitały kwadratowej odróżnia ją parę cech, od nazwy począwszy. Kapitały kwadratowej używano jako pisma eleganckiego. W porównaniu z nią rustyka jest skromniejsza, mniej staranna, bardziej pobieżna, jeśli można się tak wyrazić. Nadal nie ma odstępów między wyrazami. Zasadniczą cechą tego pisma jest występowanie w nim cienkich linii pionowych i grubszych linii poprzecznych (wynika to z kolejnej zmiany pisaka).
Na stronach krakowskiego UP udało mi się znaleźć stronę z "Eneidy" Wergiliusza, na której tekst zapisano kapitałą chłopską:
KURSYWA RZYMSKA
Najkrócej rzecz ujmując: pismo odręczne dnia codziennego. Gdyby starożytny Rzymianin chciał zostawić żonie na stole w kuchni kartkę: "Wyszedłem po papierosy", to raczej nie wyryłby jej starannej inskrypcji kapitałą monumentalną, tylko użyłby właśnie kursywy rzymskiej:
Jak widać litery łączą się ze sobą i pochylają się. "Currere" po łacinie znaczy "spieszyć się". Kiedy człowiek się spieszy, najcześciej pisze niewyraźnie, jednocześnie pochylając pismo.
Litery kursywy rzymskiej przechodzą jedna w drugą, to pismo jest płynne - i to odróżnia kursywy od antykw (pochylenie nie jest tutaj warunkiem sine qua non).
***
Uwaga T. Wieczorek odnośnie kursywy:
"I tak jest to interperetowane w grafologii.
Pismo o duzym nachyleniu prawostronnym zdradza ceche pospiechu.
Tak ją tez "odbieramy" podswiadomie , patrzac na pismo.
Jest to pismo wybiegajace do "przodu" a wiec ku przyszłosci...
Takie kody projekcyjne zawieraja np komunikaty wizualne."
Maria K. edytował(a) ten post dnia 21.03.11 o godzinie 10:26
пропозиції роботи
