Temat: Ochrona Prawna Zawodów Medycznych
Zgoda na pobranie narządów po śmierci
W ostatnich latach coraz bardziej rozpowszechnione staje się noszenie przy sobie oświadczenia woli o byciu dawcą narządów po śmierci. Propagowanie tej inicjatywy jest jak najbardziej słuszne, gdyż ważne jest, aby taka decyzja była podejmowana świadomie. Jednoznacznie wyrażona chęć bycia dawcą, daje też pewność rodzinie oraz lekarzom, że swoim działaniem szanują wolę zmarłego.
Czy jednak bez takiej zgody można pobrać organy od zmarłego?
W Polsce, zgodnie z ustawą transplantacyjną1, pobieranie komórek, narządów lub tkanek ze zwłok ludzkich w celu ich przeszczepienia, jest dozwolone, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu. Oznacza to, że istnieje domniemana zgoda na bycie dawcą, w związku z czym nawet bez oświadczenia woli można dokonać przeszczepu.
Przed transplantacją nie jest wiec konieczne, sprawdzanie czy zmarła osoba podpisała zgodę ani proszenie o wyrażenie zgody rodzinę zmarłego. Lekarz zamierzający dokonać pobrania lub osoba przez niego upoważniona, musi jednak sprawdzić czy osoba zmarła wyraziła sprzeciw wobec pobrania narządów. W tym celu należy zwrócić się do Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji „Poltransplant”, z prośbą o informację, czy sprzeciw danej osoby jest umieszczony w centralnym rejestrze sprzeciwów.
Sprzeciw można wyrazić na trzy sposoby:
w formie wpisu w centralnym rejestrze sprzeciwów na pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok ludzkich;
oświadczenia pisemnego zaopatrzonego we własnoręczny podpis;
oświadczenia ustnego złożonego w obecności co najmniej dwóch świadków, pisemnie przez nich potwierdzonego.
Należy pamiętać, że w przypadku małoletniego lub innej osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, sprzeciw za ich życia, może być wyrażony przez przedstawiciela ustawowego. Małoletni, który ma skończone 16 lat, sam może wyrazić sprzeciw.
Jeżeli osoba zmarła nie wyraziła sprzeciwu, ale zachodzi uzasadnione podejrzenie, że zgon nastąpił w wyniku czynu zabronionego stanowiącego przestępstwo, transplantacji można dokonać po uzyskaniu od właściwego prokuratora informacji, że nie wyraża sprzeciwu, a gdy postępowanie jest prowadzone przeciwko nieletniemu – stanowiska sądu rodzinnego.
Transplantacji ratującej życie osoby żyjącej, nie należy mylić z pobieraniem komórek, tkanek i narządów w celu rozpoznania zgonu i oceny w czasie sekcji zwłok postępowania leczniczego. Nie można bowiem wyrazić sprzeciwu do dokonania tych czynności.
Sprzeciw może być cofnięty w każdym czasie, w tych samych formach, jakie zostały przewidziane na jego wyrażenie.
Oświadczenie woli o byciu dawcą narządów ma zatem jedynie charakter informacyjny i nie zwalnia lekarza z obowiązku sprawdzenia czy osoba ta nie wyraziła sprzeciwu za życia. Stanowi jednak „dowód świadomej chęci ratowania życia i przywracania zdrowia chorym ludziom”2.
1 Ustawa z dnia 1.07.2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów, Dz.U. Nr 169, poz. 1411 ze zm.
2
http://poltransplant.org.plTen post został edytowany przez Autora dnia 12.09.13 o godzinie 19:39
пропозиції роботи
