пропозиції роботи
Artur
Pawelec
współzarządzający,
STUDIO & GRUPA
ANTARES
Temat: Jan Garbarek & The Hilliard Ensemble - "Officium Novum"
Forum jazzowe, nawet traktujące o jazzie nordyckim, nie jest chyba
dobrym miejscem do oceny niejazzowych projektów Wielkiego Jana
z angielskim, klasycznym kwartetem wokalnym "The Hilliard Ensemble".
Jednak bardzo trudno uciec od tych nagrań. Stały się one olbrzymim
sukcesem rynkowym monachijskiego ECM-u, przynajmniej, jeśli
chodzi o europejski, muzyczny rynek wydawniczy.
Na koncerty Norwega i Anglików, w kościołach w całej Europie, walą
od lat tłumy, czy to jazzfanów, kochających Garbarka, czy to
słuchaczy muzyki klasycznej, czy też melomanów, poszukujących
w muzyce swoistego misterium.
Manfred Eicher jako wydawca, ma szczęście do jazzu, ale i muzyki tzw. nowej.
Jego sukces z wydaniem "Music for 18 Musicians" w roku 1978, powtórzył
się "toczka w toczkę" przy okazji wydania "Officium" w 1994 roku.
Wtedy już funkcjonowała w ramach ECM-u seria wydawnicza
"ECM New Series", stawiająca na propagowanie nowych stylów
w muzyce, i nowych - nomen omen - trendów w Muzyce Nowej.
Nowe goni nowe, piękne ściga piękne - Nowa Seria ECM-u jest takim
snobizmem w najlepszym, kulturalnym znaczeniu : wyrobiony meloman
powinien mieć parę płyt z tej serii w swoich przegródkach z CD,
aby uchodzić za otwartego na muzyczne brzmienia i idee.
Jaki macie stosunek do nagrań Garbarka z THE ?
Słucham i jazzu, i klasyki. Mam w swojej CD-tece i "Officium", i "Mnemosyne"
(podwójny CD) z 1999 roku, a także "Officium Novum", nagrane
w zeszłym roku, a wydane we wrześniu roku bieżącego . Wszystkie płyty , na
przestrzeni tych 17 lat, zostały nagrane w tym samym miejscu, w położonym
na malowniczych zboczach austriackiej Turyngii, klasztorze Sankt Gerold.
Nagranie po raz trzeci zrealizował ten sam człowiek, Peter Länger.
Jako fan Garbarka i osoba nie stroniąca od klasyki, nie podzielam jednak
zachwytu nad tymi zacnymi dokonaniami. Ten jeden raz wystarczyłby
na bardzo dobrą płytę. Jednak materiał ze wszystkich 3 wydawnictw
(4 krążki CD) , mimo odmiennych inspiracji każdego z trzech wydań,
nieco innego materiału źródłowego, zlewa się niebezpiecznie w dość jednolitą
całość, podobną do siebie w nastroju, warstwie narracyjnej, tempie.
Nie przeczę, że oryginalny to pomysł : jazzowy saksofon, improwizujący
ponad klasyczną wokalizą w dość swobodny sposób, naturalna akustyka
budowli sakralnej, wzmocniona przez kamień, dobór repertuaru w większości
mało znanych twórców, zakurzonych w mrokach i tak już wystarczająco
mrocznego średniowiecza ....
Jednak "Officium Novum" w zbyt prosty sposób nawiązuje do "Officium"
z 1994 roku. Mimo przesunięcia akcentu doboru utworów na Południowy Wschód
naszego ciekawego kontynentu, uczucie "gdzieś już to słyszałem",
potęguje to samo miejsce nagrania (czego, jak czego, ale sakralnych,
mistycznych budowli na naszym kontynencie chyba nie brakuje ?),
ten sam realizator dźwięku, ta sama koncepcja nagrania.
Czy jest naiwnością z mojej strony, że oczekuję po takiej marce,
jak ECM, nieustającego poszukiwania i stronienia od komercyjnej
pogoni wyłącznie za kasą ? Wydanie "Officium Novum", to mało wyrafinowane
odcięcie kuponów od - nie ma co ukrywać - dużego sukcesu pierwszego
"Officium".
Jednak jak na pretensje ECM i samego Manfreda Eichera do bycia
wyznacznikiem, drogowskazem trendów w muzyce ambitnej,
to jednak trochę mizernie.
Eicher nie musi nam ponownie udowadniać, że trafił idealnie w gusta,
przede wszystkim Europejczyków, że był oryginalny z zamierzeniem
projektu takiego wkomponowania Wielkiego Jana w nurt styku
gatunków muzycznego sacrum i profanum. A jednak ...
Z trzech wydawnictw : "Officium", dwupłytowy "Mnemosyne", oraz
"Officium Novum", najbardziej przemawia do mnie to drugie.
Jest tam nieco więcej swobody wykonawczej, więcej rozmachu
przy doborze repertuaru, trochę mniej namaszczenia, a więcej
radości z tworzonej muzyki. W dodatku do repertuaru włączono
adaptacje tradycyjnych pieśni peruwiańskich i indiańskich (szczep
Irokezów), melodii kraju Basków. Nie wiem dlaczego, ale dopiero
na "Officium Novum" nieco drażni mnie wykonywanie przez Anglików
pieśni cerkiewnych, mimo, iż rosyjski psalm cerkiewny znalazł
się w charakterze rodzynka także na "Mnemosyne". Parę wykonań
pieśni i psalmów, śpiewanych przez THE po rosyjsku, już tu,
na "Officium Novum", razi trochę brakiem autentyczności,
nawet w wydaniu tak cenionego w klasyce angielskiego kwartetu.
Trudno mieć pretensje do Anglików, że akcentem nie zbliżają
się do autentyczności solistów rosyjskojęzycznych. Ale nie tylko
o autentyczność języka tu chodzi. Wystarczy posłuchać pierwszego
z brzegu nagrania zespołu solistów cerkiewnych z Rosji, czy z Bułgarii,
by dojść do wniosku, że muzyka starocerkiewna nie będzie w tym starciu
najmocniejszą stroną "Hilliardów".
Jan Garbarek, poza cyklem nagrań z THE, ma na swoim koncie inne,
ciekawe nagrania z tzw. pogranicza. Mam na myśli płytę "Aftenland" z roku
1980, nagraną rok wcześniej w sztokholmskim kościele p/w Św. Engelbrekta.
Obok Garbarka, na organach, gra Szwed Kjell Johnsen.
Kompozycje są autorstwa obu artystów, reprezentują nurt Muzyki Nowej,
bez klasycznych odwołań do stylów dawnych.
Nagrania w miejscach o naturalnej akustyce, w proweniencji skrzyżowania
stylów, z udziałem muzyków jazzowych, to znak charakterystyczny ECM.
Jednak na europejskim rynku wydawniczym takie nagrania nie są tak
rzadko spotykane. ACT ma w katalogu przepiękną "Gotland" Nilsa Landgrena
i Tomasza Stańki, wspomnianą kiedyś w Wątku "Co lubię w Nordic Jazz" przez
Tomka Lieberta. Na rynku polskim w II połowie lat 80-tych ukazała się płyta
winylowa (nie ma chyba na razie wznowienia na CD) zapomnianego u nas
basisty Witolda Eugeniusza Szczurka, z udziałem Janusza Skowrona na organach,
p.t. "The Spark", nagrana w jednym z warszawskich kościołów.
To ciekawe doznanie muzyczne : improwizowana klasyka lub zgoła nowe kompozycje, udział w nagraniu instrumentu, który, choć nie jest zawłaszczony przez żaden z gatunków,występuje solo, lub w duecie, brak studia i chwytanie przez realizatora nagrania odbić dźwięku, błądzących po kamiennym wnętrzu.
Inna sprawa, że trudno odmówić koncertom Garbarka i THE widowiskowości i aury mistycyzmu. Dodatkowo wnętrze kościoła podczas koncertu potęguje wrażenie spektakularności
i niecodzienności odbioru muzyki.
To oczywiście inna, głębsza wartość, niż same tylko przesłuchanie płyty.
Czy może ktoś w tym wątku napisać o swoich wrażeniach z koncertów Wielkiego
Jana z The Hilliard Ensemble ?
Ceny "Officium Novum" (bez kosztów dostawy) :
----------------------------------------------------------------
na http://allegro.pl najtańsze egzemplarze płyty są po ok. 60 zł,
na http://gigant.pl po 62 zł,
na http://merlin.pl po 65 zł .
Recenzje płyty :
------------------------------------
http://muzyka.wp.pl/rid,586712,title,Officium-Novum,pl...
http://jazzavacafe.blogspot.com/2010/09/jan-garbarek-h...
http://wyborcza.pl/1,99225,8374086,_Officium_Novum_.html
Ciekawa dyskusja na Blogu dziennikarki muzycznej "Polityki",
Doroty Szwarcman, o muzyce z tzw. pogranicza :
------------------------------------------------------------------------
http://szwarcman.blog.polityka.pl/?p=43
* * * * * *
Witam i pozdrawiam wszystkich nowych członków NJ .
Zapraszam gorąco wszystkich do dyskusji !!
Artur Pawelec edytował(a) ten post dnia 10.01.13 o godzinie 17:45
