Temat: Emilia Hojatynowicz Sozańska (1909-2008)

Emilia Hojatynowicz Sozańska (1909-2008)
Urodziła się 22 maja 1909 roku w Stryju, na Kresach Wschodnich. Ojciec był kolejarzem, a przed wojną naczelnikiem stacji w Sokalu. Ukończyła Nauczycielskie Seminarium Rządowe we Lwowie, gdzie zdobyła maturę w 1928 roku. Pracę jako nauczycielka otrzymała w dalekim zakątku województwa lwowskiego, we wsi Iwaszkowce w powiecie Turka nad Stryjem, na styku ówczesnych granic z Węgrami, Rumunią i Słowacją. W szkole utworzyła "drużyny strzeleckie". We współpracy z senatorem Władysławem Pulnarowiczem organizowała dalsze kształcenie młodzieży oraz edukację patriotyczną .
Wyszła za mąż za Mikołaja Sozańskiego, który aż do wybuchu wojny był wybierany prefektem. W czasie wojny wraz z całą rodziną musiała się ukrywać. W tym czasie oprócz pomocy ukrywającym się i współpracy z konspiracją, Emilia Sozańska (zwana przez bliskich Lusią) prowadziła także tajne nauczanie. W październiku 1939 r. zachęciła swojego wychowanka Władysława Ossowskiego do podjęcia funkcji konspiracyjnego kuriera ("biały kurier"), celem przerzutu ukrywających się polskich żołnierzy na Węgry.
W 1946 roku, z pierwszą grupą repatriantów, wyjechała pociągiem z Sambora na Ziemie Zachodnie, do Brzegu. Była kierowniczką szkoły podstawowej w Młodoszowicach, gdzie przyczyniła się do jej odbudowy. Po pięciu latach pracy i ukończeniu studiów, objęła kierownictwo szkoły w Kościerzycach, gdzie pracowała do 1967. Zaangażowała tam jako nauczyciela Jana Miluna, później znanego muzyka i działacza kulturalnego w USA. Uczyła Stanisława Jopka (sławny „furman” ze Śląska) i jego rodzeństwo. Była jednym z inicjatorów akcji budowy szkól Tysiąclatek. Następnie, do 1972 pracowała w szkole w Kantorowicach koło Lewina Brzeskiego. A potem w Liceum J. Słowackiego w Oleśnicy oraz w szkołach średnich Brzegu. Po 1990 odnalazła i skłoniła do powrotu z Syberii Władysława Ossowskiego, sławnego "białego kuriera", któremu pomogła w repatriacji i uznaniu jego zasług. Asystowała Janowi Milanowi w przyznaniu honorowego obywatelstwa Brzegu.
Była cenioną i lubianą wychowawczynią wielu pokoleń młodzieży przed wojną i w czasie wojny na Kresach, a także kilkunastu młodych pokoleń po wojnie na Opolszczyźnie. W czasie wojny działała w konspiracji ((tajne nauczanie, ukrywanie żołnierzy, pomoc w przerzutach kurierskich). Aktywna społecznie, inicjowała budowę i odbudowę szkół (m.in. w Iwaszkowcach i Młodoszowicach) oraz wspierała działalność ugrupowań i społeczności lokalnych, a także ugrupowań emerytów i kombatantów. Kochała Kresy, troszcząc się o zachowanie pamięci o nich. Chętnie pomagała kolegom i znajomym.
Matka dwojga dzieci (Juliusza i Jadwigi) i usynowionej córki, doczekała się czworga wnuków.
Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz odznaczeniami resortowymi. Zmarła w Brzegu 30 grudnia 2008.

Temat: Emilia Hojatynowicz Sozańska (1909-2008)

Piękna karta życia, godna uwagi.