пропозиції роботи
Marcin
R.
BHP i Ochrona
Środowiska
Temat: Ciekawostki / Nowości
Pewnie dostajecie różne nowinki, czytacie gazety, dostajecie newslettery od Waszych doradców czy z darmowych serwisów...Na początek taka ciekawostka:
Zasad bhp również należy przestrzegać
2010-08-25
Do ustawodawstwa polskiego pojęcie ,,zasad bezpieczeństwa i higieny pracy" zostało wprowadzone po raz pierwszy rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o bezpieczeństwie i higienie pracy (Dz. U. Nr 35, poz. 325).
To samo pojęcie zostało uwzględnione w ustawie z dnia 30 marca 1965 r. o bezpieczeństwie i higienie pracy (Dz. U. Nr 13, poz. 91), a następnie w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. Dlaczego, poza przepisami, konieczne było wprowadzenie do prawa pracy zasad bhp? Trafnie wyjaśnił to prof. Wacław Szubert - ,,odwoływanie się do zasad jest rzeczą konieczną, ponieważ kompletność samych przepisów bhp jest, ze względu na różnorodność i zmienność materii, nieosiągalna".
Czym są dziś "zasady bhp?" Można ogólnie powiedzieć, że o uznaniu określonej normy za zasadę prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, decyduje przede wszystkim powszechny zakres jej obowiązywania. Ale nie tylko to. Zasada zwykle nie określa konkretnego parametru, którego należy przestrzegać, lecz decyzję w tej sprawie pozostawia rozsądkowi, wiedzy i doświadczeniu jej adresata. Klasycznym przykładem zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym jest kodeksowy obowiązek dostosowania szybkości jazdy do warunków drogowych. Przepis nie określa jaka to ma być szybkość, pozostawiając decyzję w tej sprawie kierowcy, jego doświadczeniu i rozsądkowi.
Zdaniem prof. Zbigniewa Salwy ,,przez zasady bezpieczeństwa i higieny pracy rozumie się reguły lub wymagania, wynikające zarówno z przesłanek naukowych lub technicznych, jak i doświadczenia życiowego, nie ujętych w formie przepisów prawnych, których przestrzeganie jest niezbędne do zapewnienia ochrony zdrowia lub życia pracowników".
Ustawodawca, wprowadzając pojęcie zasad do przepisów ochrony pracy i zdając sobie sprawę z niekonkretności pojęcia, zastrzegł, że przypadki sporne będzie rozstrzygał sąd. W wyroku z dnia 25 stycznia 1960 r., IV CR 211/59, PiZS 1961, nr 8-9, s. 108 Sąd Najwyższy stwierdził, iż ,,z umieszczenia w 1958 r. obsługi sieczkarni w wykazie prac wzbronionych młodocianym należy wyciągnąć wniosek, że przynajmniej kilka lat wcześniej znane było niebezpieczeństwo związane z pracą młodocianych przy obsłudze sieczkarni. Obowiązkiem przeto starannego kierownika zakładu pracy było, mimo nieistnienia ogólnie obowiązującego zakazu, zabronić dopuszczenia młodocianych do obsługi sieczkarni, szczególnie sieczkarni poruszanej elektrycznie". W tym samym orzeczeniu czytamy, że ,,tam gdzie możliwe jest dla zapewnienia bezpieczeństwa lepsze urządzenie techniczne, pracodawca nie może tolerować gorszego, a odpowiedzialność z siebie zrzucić przez wydanie instrukcji".
Natomiast w wyroku z dnia 31 grudnia 1951 r., C 320/51, PiP 1952, z. 7, s. 127 Sąd Najwyższy orzekł, że ,,odpowiedzialność pracodawcy wynika już z naruszenia ogólnych zasad. Wydanie specjalnych przepisów wykonawczych nie jest konieczne, zastępują je bowiem powszechnie znane z codziennego życia doświadczenia".
Osiemdziesiąt lat obowiązywania zasad bhp w prawie polskim i liczne wyroki sądów, w tym Sądu Najwyższego, pozwoliły przyjąć na użytek potoczny, że zasady bhp to m.in. wypracowane przez praktykę reguły postępowania, których stosowanie ma zapewnić (zwiększyć) poziom bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników. Odnosi się to jednak nie tylko do reguł wypracowanych przez praktykę, ale także do zasad logicznego, bezpiecznego postępowania w każdym przypadku, na każdym odcinku wykonywanej pracy, jeśli nie jest ona lub nie może być określona w przepisach.
Podstawową zasadą prawa pracy jest prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy zawarte w art. 66 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.). Rozdział II działu pierwszego k.p., obejmujący aż czternaście artykułów, został zatytułowany ,,Podstawowe zasady prawa pracy". Dotyczą one prawa do swobodnie wybranej pracy (art. 10), zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika przy nawiązywaniu stosunku pracy oraz ustalaniu warunków pracy i płacy (art. 11), poszanowania dóbr osobistych i innych pracownika (art. 111), równego prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków (dotyczy to w szczególności równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu) (art. 112), zakazu dyskryminacji w zatrudnieniu (art. 113), prawa do godziwego wynagrodzenia za pracę oraz do wypoczynku (art. 13 i 14), zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art. 15), zaspokajania bytowych, socjalnych i kulturalnych potrzeb pracowników (art. 16), ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych (art. 17), zgodności postanowień umów o pracę z prawem (art. 18), prawa tworzenia organizacji (np. związkowych) i przystępowania do tych organizacji (art. 181), uczestniczenia w zarządzaniu zakładem pracy (art. 182) oraz obowiązku tworzenia warunków umożliwiających korzystanie z uprawnień dotyczących reprezentacji i obrony swoich interesów oraz uczestnictwa w zarządzaniu zakładem (art. 183).
Ustawodawca, formułując w k.p. wspomniane zasady prawa pracy, nadał im formę obowiązków pracodawcy. Podstawowym z nich w obszarze bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników jest zasada zapewnienia pracownikom przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy ujęta w art. 15 k.p. Zasadę tę rozwija art. 94 pkt 4 k.p., który do obowiązku zapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy dodaje obowiązek systematycznego szkolenia przez pracodawcę pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ponadto w myśl 304 k.p. zasada zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy obejmuje nie tylko pracowników, tj. osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, lecz została rozciągnięta na osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy i to nie tylko w zakładzie pracy danego pracodawcy, lecz również w każdym innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Dotyczy to więc m.in. osób odbywających szkolenie, uczestników akcji społecznych oraz żołnierzy lub więźniów wykonujących pracę na rzecz pracodawcy.
Edward Kołodziejczyk
źródło: http://www.abc.com.pl/w_newslettery.php?action=showNew...
