Karolina K.

Karolina K. historyk sztuki,
menadżer kultury

Temat: NOURUZ - PERSKI NOWY ROK

Dziś zaczynają się obchody perskiego nowego roku- Nouruz:)
Wszystkiego najlepszego!:)

Polecam artykuł z Arabii.pl, który jest w prawdzie z 2007 roku, ale wystarczy o parę dni przesunąć daty do przodu i będzie się zgadzało czyli nie środa 21go, a sobota 21go, i rok nie 1386, a 1388:)

Nouruz. Tradycja sięga starożytnej Persji
Roszan Tosun

http://www.arabia.pl/content/view/288582/96/

W środę nad ranem 21 marca Irańczycy obchodzą święto Nouruzu, irańskiego nowego roku. Nowy rok 1386. Nowy stój, obfite jedzenie, zaklęcia przy ognisku, marzenia o zamążpójściu, nowe życie. I tak przez prawie dwa tygodnie. Irańczycy obchodzą w marcu Nowy Rok.

Wtedy to Irańczycy przestawią zegarki na czas letni. Nouruz, perski Nowy Rok, obchodzony jest jako święto nie tylko w Iranie, ale także między innymi w Afganistanie czy Tadżykistanie (obchody tego święta nie trwają tam jednak trzynaście dni).

Jak co roku zmęczeni zimą Irańczycy z niecierpliwością wyczekują pierwszego dnia wiosny. 1 farvardin, pierwszy dzień nowego roku, to początek 13-dniowego Nouruzu, jednego z najważniejszych świąt Irańczyków, które obchodzono już w starożytnej Persji.

Już w ostatnim miesiącu roku – esfand – Irańczycy wyruszyli na wielkie zakupy. Zwyczaj nakazuje, by przy noworocznym nakryciu każdy zasiadł w nowym stroju. Nieważne, drogim czy tanim, pięknym czy ubogim – ważne, by w nowym. W teherańskich sklepach z odzieżą przez tydzień kłębiły się tłumy. Zakupy są tak samo ważne jak sprzątnie mieszkań i posesji.

Obchody Nouruzu zaczynają się w ostatnią środę starego roku – czaharszanbe-je suri. O zmroku, gdy słońce chyli się ku zachodowi, Irańczycy rozpalają ogniska. Młodzież skacze przez ogień i wypowiada magiczne zaklęcia, mające odebrać płomieniom jasność i energię, a oddać im choroby, słabości i smutki starego roku. Wybuchy fajerwerków, wykupywanych przez chłopców od wielu tygodni ze sklepów, nie pozwalają zmrużyć oka.

Święto Nouruz symbolizuje budzenie się do życia ludzi i przyrody. Rodziny spotykają przy nouruzowym nakryciu – sofre-je haft sin. „Haft” znaczy siedem – bo siedem jest dni tygodnia. „Sin” to litera, od której zaczynają się nazwy siedmiu symboli, z których składa się nouruzowe sofre (nakrycie): sekke – znaczy po persku moneta, somoq – przyprawa o kwaśnym smaku używana przede wszystkim do przyprawiania kebabów, samanu – tradycyjne danie z pszenicy o słodkim smaku, sabzi – zboże, sadzone już na kilka tygodni przed obchodami święta, serke – ocet winny, sib – jabłko, sir – czosnek.

Noworoczne nakrycie ma symbolizować dostatek i obfitość. Obowiązkowymi rekwizytami są też lustro – symbol szczęścia i pomyślności, rybki pływające w akwarium symbolizujące życie, pomalowane kolorowymi farbkami jajka przypominające polskie pisanki, Koran, zapalona świeca i kwiaty, żonkile. Najstarszy z członków rodziny modli się w imieniu wszystkich o szczęście i pomyślność. W noworoczny wieczór Irańczycy składają sobie życzenia, smarują usta miodem i wymieniają pocałunki, jedzą słodycze i adżil – orzechy, pestki i rodzynki. Następnego dnia zaczyna się did-o-bazdid czyli odwiedziny. Młodsi odwiedzają starszych, spotykają się znajomi. Wręczają sobie prezenty, zapominają o waśniach i kłótniach poprzedniego roku, składają życzenia.

Did-o-bazdid trwa 12 dni. 13 dnia Nouruzu – sizde-be-dar – Irańczycy przygotowują jedzenie i wyruszają poza miasto. Teherańczycy wyjeżdżają zwykle do Karadżu – na zachód od miasta, lub do Szahzari – na południe. Tam, nad strumykami i rzekami, na trawie, rozkładają dywany, jedzą obiad, piją herbatę, tańczą i śpiewają. Dziewczyny wrzucają sabzi do wody i wypowiadają marzenia o zamążpójściu. Wieczorem wracają do miasta. 14 farvardin to już szara codzienność, normalny dzień pracy.