Temat: Wrocław, 16-20.09.2009 Międzynarodowe Forum 2009 "...

Europejska sieć "Pamięć i Solidarność" w Warszawie i Global and European Studies Institut (GESI) Uniwersytetu w Lipsku we współpracy z Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy Brandta, Uniwersytetem Wrocławskim i Fundacją "Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość"zapraszają
serdecznie 16-20 września 2009 roku na Międzynarodowe Forum 2009 " Hitler, Stalin i Europa Wschodnia".

Główny nurt tematyczny Forum to podpisany przez Ribbentropa i Mołotowa „Pakt o Nieagresji” zawarty 23. września 1939 r. między III Rzeszą a Związkiem Radzieckim.

Istotną częścią Paktu był tajny protokół o „terytorialno-politycznym ukształtowaniu” Europy Środkowo - Wschodniej. Znaczenia tego dokumentu nie można ograniczać tylko do Polski, podzielonej między dwóch okupantów wzdłuż określonej w protokole linii demarkacyjnej.

Polityka zagraniczna III Rzeszy, od lat starająca się poddać rewizji porządek wersalski ustanowiony po przegranej przez Niemcy I wojnie światowej, osiągnęła w 1939 r. punkt kulminacyjny - dzięki podpisanemu paktowi Hitler, w porozumieniu ze Stalinem, w ciągu pięciu tygodni zmienił stosunki polityczne w całej Europie i jednocześnie polityczny krajobraz Europy Środkowo-Wschodniej. Skutkami tej „nowej Europy” były: okupacja, nowy podział terytorialny, przymusowe wysiedlenia, praca przymusowa, Holokaust, eksterminacja Sinti i Romów.

Próby stworzenia Europy opartej na narodowo – socjalistycznym ustroju pojawiły się już wiosną 1939 r. - aneksja Czechosłowacji, utworzenie Republiki Słowackiej jako wasalnego państwa III Rzeszy, oderwanie od Litwy na rzecz III Rzeszy Kraju Kłajpedzkiego. Później była napaść na Polskę: 1 września przez III Rzeszę i 17 września przez Związek Radziecki oraz wydarzenia następujące już po wybuchu wojny – zmuszenie przez Związek Radziecki Łotwy, Litwy i Estonii do podpisania „umów o wzajemnej pomocy” przewidujących utworzenie radzieckich baz militarnych czy napaść na sąsiednią Finlandię.

Podczas Forum podjęta zostanie próba całościowego spojrzenia na znaczenie paktu „Hitler – Stalin” i przedstawienia go na tle wydarzeń roku 1939.

Innym ciekawym wątkiem Forum będzie przedstawienie szeroko pojętych reakcji świata na działania dyktatorskich imperiów. Obok omówienia wydarzeń i postaw politycznych czy działalności ruchu oporu, poruszona zostanie tematyka kolaboracji, oportunizmu i obojętności wobec działań okupantów.

Dopełnieniem tematyki Forum będzie przedstawienie dzisiejszego symbolicznego znaczenia roku 1939 z perspektywy różnych państw. O ile dla Polski czy krajów bałtyckich rok ten oznacza początek 50 – letniej okupacji i utraty suwerenności, to z perspektywy zachodniej znaczenie tamtych szokujących wydarzeń jest często neutralizowane przez wspomnienie zwycięstwa w roku 1945.

Istnieją też inne skojarzenia związane z rokiem 1939, często niezrozumiałe dla obywateli innych krajów. Na Słowacji np. podkreślany jest fakt utworzenia państwa, nawet gdy wydarzenie to pamiętane jest ambiwalentnie.

Z perspektywy rosyjskiej symboliczne znaczenie roku 1939 praktycznie nie istnieje. Jeżeli już, to najwyżej jako nie dotyczący Związku Radzieckiego konflikt wewnątrz „imperialnego obozu”. Za „datę graniczną” przyjmuje się rok 1941, czyli agresję niedawnego sojusznika na ZSRR. W oczywisty sposób prowadzi to do stawianego coraz częściej pytania, kiedy zaczęła się druga wojna światowa: w 1939 czy może dopiero w 1941 roku?

Główna część sympozjum, którą stanowią rozmowy z czterema prominentnymi świadkami historii z Polski, Niemiec, Mołdawii i Łotwy, prowadzone przez historyków zajmujących się epoką, poprzedzona będzie wprowadzającym wykładem i zakończona dyskusją panelową.



Forum odbędzie się w dniach 16-20 września 2009 roku we Wrocławiu.

Organizatorami Forum są:

Europejska Sieć „Pamięć i Solidarność“ w Warszawie i Global and European Studies Institute (GESI) Uniwersytetu w Lipsku
we współpracy z Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy Brandta , Uniwersytetem Wrocławskim i Fundacją „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość“

Dodatkowe informacje:

http://www.geschichtswerkstatt-europa.org

http://www.wbz.uni.wroc.pl/aktualnosci/128-hitler-stal...