Aneta S.

Aneta S. trener, doradca
zawodowy, coach

Temat: Dlaczego jesteśmy tym, kim jesteśmy? - Scenariusze...

Scenariusze Dzieciństwa dla Enneatypów

Powszechnie akceptuje się, że typ Enneagramowy ma zarówno genetyczny jak i środowiskowy pierwiastek, i dopiero wzajemne oddziaływanie tych dwóch czynników decyduje o końcowym typie. Ta teoria opiera się na założeniu, że są trzy główne kierunki, w których może kształtować się osobowość i, że rodzimy się z przewagą jednego z nich. Idąc dalej, ta teoria sugeruje, że posiadanie jednego z dziewięciu Enneagramowych typów jest wynikiem wzajemnego przenikania się cech, z którymi rodzi się dziecko (czynnik dziedziczny), a sposobu w jaki rodzic, czy główny opiekun wchodzi w kontakt z dzieckiem we wczesnym dzieciństwie (składnik środowiskowy).

Trzy Podstawowe Orientacje Osobowości

Trzy podstawowe orientacje osobowości są wyrazem Prawa Trzech, na których oparta jest cała koncepcja Enneagramu. Prawo to stwierdza, że istnieją trzy rodzaje przymusu, które działają w naturze ludzkiej - Przymus Aktywności, Przymus Reagowania i Przymus Neutralności, i że każda osoba rodzi się z naturalną preferencją jednego z tych kierunków.

Te trzy rodzaje przymusu są podobne do Horneyowskich Grup (agresywna, zgodna i wycofana), ale są używane tutaj w innym kontekście, a mianowicie do opisu wrodzonych cech dziecka i stylów zachowań rodzica, a nie utrwalonej już osobowości.

Oto cechy związane z każdą z tych podstawowych orientacji:

Aktywny = agresywny: wymagający, stanowczy, asertywny, apodyktyczny, mówiący bez ogródek, egocentryczny, wydający opinie, zdecydowany

Reagujący = zgodny: pomocny, wrażliwy, zaangażowany, uczuciowy, kochający, przyjacielski, współczujący, współdziałający

Neutralny = wycofany: unikający, obojętny, apatyczny, nieobecny, zamyślony, pełen rezerwy, powściągliwy, niedbały

Wydaje się, że każde dziecko przychodzi na świat z jedną z tych postaw wobec środowiska*, a każdy rodzic wychowuje swoje dzieci w pewnym stylu, który może być zgodny, ale nie musi zależeć od ich typu Enneagramowego.

Każdy typ Enneagramowy może korzystać z każdej z powyższych trzech orientacji, aby zajmować się swoimi dziećmi. Na przykład: Enneatyp 5 może być Reagującym rodzicem, Enneatyp 8 może być Neutralny w podejściu do swojego potomstwa, a Enneatyp 1 może skłaniać się ku Aktywnemu podejściu do wychowania. To co determinuje środowiskowy element przyszłego typu dziecka nie musi wynikać z głównego typu osobowości opiekuna, ale raczej z jego konkretnego podejścia odnoszącego się do relacji z danym dzieckiem.

(*) Wydaje mi się, że dziecko (bardziej niż rodzic) przychodzi na świat mając do dyspozycji wszystkie te trzy orientacje, ale używa głównie jednej z nich, aby przystowować się do życia. Co, jak myślę, zależy w głównej mierze od pierwszych tygodni/miesięcy życia i od tego jak dziecko postrzega świat wokół siebie (przyjazny - nieprzyjazny), stosunku opiekunów do niego w 1-szym roku życia i od odporności jego układu nerwowego... a dopiero później zaczyna się kształtowanie osobowości zgodnie z tym, co jest opisane w tym artykule [przyp. VR]

Scenariusze Wzajemnego Oddziaływania w Relacjach Dziecko-Rodzic

Poniżej przedstawiono 9 scenariuszy dzieciństwa, które odpowiadają każdemu typowi Enneagramu.

Aktywne Dziecko i Aktywny Rodzic

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 8.

Dziecko i rodzic regularnie doświadczają otwartych konfliktów. Oboje mają różne plany, które są przeciwne, co daje podstawę do walki o dominację i istnienie wybychowej argumentacji. Aktywny Rodzic jest niecierpliwy i nie toleruje buntowniczego charakteru dziecka, a więc próbuje narzucić mu swoją wolę w sposób autorytarny. Z drugiej strony, Aktywne Dziecko staje się agresywne, kłótliwe i upiera się, aby postawić na swoim. Relacje między nimi stają się czymś w rodzaju ciągłej walki, co powoduje, że dziecko będzie później postrzegać świat jako pole bitwy.

Taka sytuacja w dzieciństwie zachęca dziecko, aby miało wyostrzoną spostrzegawczość na wychwytywanie słabości innych ludzi i pragnienie narzucania swojej własnej woli w sposób agresywny. Dziecko uczy się być asertywne, silne oraz neguje swoje lęki i poczucie zastraszenia. To są cechy, które musi posiadać, aby przeciwstawić się dominującemu rodzicowi i nadal zachować swoją wrodzoną Aktywną orientację.

Aktywne Dziecko i Reagujący Rodzic

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 7.

Żądania, potrzeby i problemy Aktywnego Dziecka zwykle spotykają się z życzliwością i pełną wsparcia, i zachęty, postawą rodzica. To stwarza tolerancyjną atrmoferę, w której dziecko może wyrażać się otwarcie i otrzymywać uwagę bez większego wysiłku z własnej strony. Aktywne Dziecko staje się pewne siebie, beztroskie i oczekuje, że jego interakcje z innymi mają być pozytywne i korzystne dla niego. Reaktywny Rodzic jest współczujący i kochający, co stymuluje spontaniczną, radosną, zabawną, wesołą i zachęcającą do samowyrażania/samoekspresji stronę osobowości i daje dziecku dużo wolności osobistej.

Taka sytuacja w dzieciństwie wspiera rozwój radosnego i optymistycznego typu, który wie jak czarować i manipulować innymi, aby łatwo postawić na swoim i osiągnąć swoje cele. Zabawne i posiadające łatwość ekspresji dziecko może jednak w późniejszym życiu oczekiwać natychmiastowej gratyfikacji wszystkich swoich potrzeb i pragnień, i unikać inwestowania swojego czasu i wysiłku w osiągnięcie długoterminowych celów.

Aktywne Dziecko i Neutralny Rodzic

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 4.

W tym związku, dziecko zazwyczaj stara się zdobyć uwagę obojętnego lub wycofanego rodzica, wyrażając się z coraz bardziej wzrastającą intensywnością, aż do momentu, kiedy otrzyma reakcję z jego strony. Aktywne dziecko może zachowywać się dramatycznie lub z przesadą, próbując w ten sposób dotrzeć do obojętnego rodzica. Neutralny opiekun zazwyczaj będzie ignorował potrzeby emocjonalne dziecka, sprawiając, że malec czuje się sfrustrowany, niezrozumiany i prawdopodobnie opuszczony. Czasami dziecko skieruje te negatywne uczucia do środka wierząc, że nie jest godne miłości i nie jest dostatecznie wyjątkowe, aby zasłużyć sobie na uwagę.

Taka sytuacja uczy Aktywne Dziecko, że jest odmienne od innych dzieci, które wydają się otrzymywać wsparcie, którego jemu brakuje. Chce samo sprawić, aby zostało usłyszane, a więc wzmacnia swoje uczucia, uciekając się do dramatycznego wyrażania swoich emocji. To dziecko może w późniejszym życiu stać się nadmiernie wrażliwe, artystyczne i teatralne, ale także może być melancholijne, czuć nienawiść lub wstręt do siebie i popadać w depresje.

Reagujące Dziecko i Aktywny Rodzic

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 1.

Ta interakcja generalnie koncentruje się głównie na planach rodzica, które dziecko będzie wspierać w celu uzyskania pożądanej akceptacji. Aktywny rodzic będzie wymagający, dominujący i będzie krytykować wszelkie zachowania postrzeganie przez niego, jako "złe". Z drugiej strony, Reagujące Dziecko jest niezwykle wrażliwe na krytykę, a więc będzie starało się zmienić, dostosować i przestrzegać wartości, i punktu widzenia rodzica, będąc posłusznym, dobrze wychowanym i ogólnie rzecz ujmując będzie "dobrym dzieckiem". Taka postawa pomoże mu zbudować pożądane porozumienie z wymagającym opiekunem.

Z czasem dziecko nauczy się odkładać na bok swoje własne potrzeby, życzenia i pragnienia, aby robić to, co trzeba, aby być poprawne i moralnie etyczne. Ten typ w późniejszym życiu będzie wolał posiadać jasny zestaw standardów i zasad, których będzie przestrzegał. Będzie czuł się wartościowy i godny miłości tylko wtedy, kiedy jego życie jest bez zarzutu, przyzwoite i zgodne z jego zasadami uczciwości i sprawiedliwości. Rodzice nauczyli go, że akceptację można osiągnąć tylko poprzez posłuszeństwo i dyscyplinę.

Reagujące Dziecko i Reagujący Rodzic

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 6.

To dziecko zwykle nawiązuje ścisły związek ze swoim opiekunem i będzie miało skłonności, aby stać się zależnym od opiekuńczej i kochającej postaci, która oferuje mu wsparcie i zrozumienie. Powstaje silne pragnienie harmonijnych związków i Reagujące Dziecko będzie odrzucać brak stabilności i konflikty, przez które czuje się zagrożone. Taki typ będzie szukać towarzyszy zabaw i grup, które podzielają jego wartości i zainteresowania, i będzie przyjmował stanowisko "My przeciwko całemu światu", co zwykle czyni w stosunku do nieznanych osób i okoliczności.

To Reagujące Dziecko będzie w późniejszym życiu preferowało "grać" zgodnie z regułami, aby ochronić się od wszelkiej dysharmonii, która będzie zagrażać wygodnym i wspierającym je związkom. Będzie wesołe, przymilne i lojalne wobec wybranych przez siebie grup i bliskich osób, przy jednoczesnym zachowaniu czujności i ostrożności, aby uniknąć konfliktów i ukrytych zagrożeń. Podejrzliwość w odniesieniu do motywów innych ludzi może pojawić się jako obrona przed opuszczeniem i odrzuceniem - faktem jest jednak, że wynika to z obawy przed utratą bezpieczeństwa i opieki.

Reagujące Dziecko i Neutralny Rodzic

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 2.

W tym przypadku Reagujące Dziecko będzie zachowywać się w przyjemny, atrakcyjny i pociągający sposób, ale najprawdopodobniej spotka się z obojętnym stosunkiem ze strony Neutralnego Rodzica. Skonfrontowane z tą apatią i brakiem zainteresowania, dziecko może tylko uciec się do bycia coraz bardziej przyjemnym i uroczym nie do odparcia dla rodzica, aż uda mu się przebić skorupę obojętności i otrzyma porozumienie, którego sobie życzy. Taki typ będzie pomocny, współczujący, empatyczny, okazujący miłość i atrakcyjny, i będzie posiadał talent do "nadawania na tej samej długości fal" z rodzicem - wie kiedy i w jaki sposób zbliżyć się do niego, aby zdobyć jego uwagę.

Dorastając, Reagujące Dziecko będzie uczyć się oceniać i wyczuwać intuicyjnie nastroje innych ludzi, i będzie wiedziało dokładnie jak zaspokoić ich potrzeby, aby być docenianym i kochanym przez nich. Posiada szeroki repertuar uwodzicielskich zachowań i wie dokładnie, które podejście zastosować w celu skutecznego związania się z innymi ludźmi w bliskie relacje.

Neutralne Dziecko i Aktywny Rodzic

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 9.

Neutralne Dziecko często jest przytłoczone i zastraszone przez kontrolującego i władczego Aktywnego Rodzica. Nie posiadając umiejętności do przebicia się, woli się ono wycofać i pozostać na uboczu, minimalizując swoje własne potrzeby i unikając rodzica w jak największym stopniu (jak najczęściej). W tych kilku przypadkach, kiedy dziecko wychodzi naprzeciw rodzicowi, to w rezultacie ma poczucie, że jest odrzucone i napastowane bez żadnego wyraźnego powodu, co powoduje, że ponownie się wycofuje. Samotność jednak jest również odczuwana jako odrzucenie i w niedługim czasie dzieciak staje się ambiwalentny zarówno do przebywania w samotności jak również bycia z innymi.

Przez większość czasu będzie starał się iść na kompromis. Ten typ będzie szukał towarzystwa, ale nie będzie angażował się (inwestował siebie) w nie, woląc pozostać w tle i płynąć wraz z prądem, częściowo odsunięty od tego, co faktycznie dzieje się w danej sytuacji. Kiedy jest sam, będzie unikał introspekcji (zagłębiana się w sobie), bo to przypomina mu uczucia depresji i odrzucenia z przeszłości, ale zamiast tego, raczej, będzie znieczulał się jedzeniem, telewizją lub innymi nieistotnymi czynnościami, aby uniknąć emocjonalnego bólu.

Neutralne Dziecko i Reagujący Rodzic

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 5.

W tej relacji, Reagujący Rodzic jest skłonny dać wiele niepożądanej uwagi Neutralnemu Dziecku, które postrzega wspierający i czuły stosunek swojego rodzica, jako formę "duszenia". Dzieciak będzie miał tendencję wycofywania się z otoczenia woląc działać i rozmyślać w samotności. Jednak, w odróżnieniu od poprzedniej sytuacji (typ 9), w tym przypadku samotności nie będzie towarzyszyć uczucie odrzucenia. Przeciwnie, przebywanie w samotności jest kwestią wyboru i daje poczucie bezpieczeństwa i dobrego samopoczucia, które opiera się na na przekonaniu, że zawsze jest ktoś do kogo dziecko może się zbliżyć, kiedy zdecyduje, że potrzebuje towarzystwa.

Takie dziecko jest prawdziwym samotnikiem, które woli i znajduje przyjemność w przebywaniu samo ze sobą. Dziecko jest pochłonięte własnymi przemyśleniami, wnikliwe i ma zamiłowanie do tego, aby uczyć się, i odkrywać rzeczy samodzielnie - zwykle odrzucając pomoc i interwencję z zewnątrz. Takie dziecko nie chce, aby mu przeszkadzano, ponieważ jego rodzic zwykle wprowadza tylko zamieszanie w jego życie, rozczula się nad nim i tłumi go swoją uwagą i domaganiem się bliskości.

Neutralne Dziecko i Neutralny Rodzic

Ta sytuacja wydaje się, że prowadzi do ukształtowania się osobowości typu 3.

W tej sytuacji, osamotnienie Neutralnego Dziecka jest wspomagane przez wycofanie się i obojętność jego rodzica, co niekoniecznie sprawia, że Neutralne Dziecko czuje się otwarcie odrzucone, ale raczej taka sytuacja intryguje je i staje się dla niego wyzwaniem. Poważny, skupiony i raczej bezemocjonalny, ten malec będzie głównie starał się zaspokoić - występującą okazyjnie - potrzebę zwrócenia na siebie uwagi poprzez wywieranie wrażenia na rodzicach swoimi wybitnymi osiągnięciami i wysokimi aspiracjami, które sprawiają, że czuje się godny aprobaty i wartościowy w ich oczach.

W późniejszym okresie życia, takie dziecko staje się motywowanym wewnętrznie człowiekiem sukcesu, który kładzie duży nacisk na osiąganie rezultatów, wydajność, skuteczność i wizerunek powodzenia, co sprawi, że inni będą go doceniać i podziwiać. Głęboko w sobie ma niechęć, aby był ignorowany ponieważ to sprawia, że zaczyna wątpić w swoją własną wartość. W związku z tym, ma tendencje do ukrywania swoich słabości i wad, a na zewnątrz przedstawia personę, która wzbudza pożadanie, jest atrakcyjna i "ma to wszystko", o czym inni tylko marzą.

Źródło: http://pstypes.blogspot.com/2010/01/chilhood-scenarios...Aneta S. edytował(a) ten post dnia 24.04.10 o godzinie 07:18

konto usunięte

Temat: Dlaczego jesteśmy tym, kim jesteśmy? - Scenariusze...

Bardzo interesujace....a jeszcze bardziej to,ze moj rodzic byl Aktywny a ja Reagujaca i jestem siodemka a nie jedynka :-) jak to wytlumaczyc? Jestes kopalnia informacji An !!! dzieki,ze dzielisz sie tym z ludzmi :-)
Aneta S.

Aneta S. trener, doradca
zawodowy, coach

Temat: Dlaczego jesteśmy tym, kim jesteśmy? - Scenariusze...

Marta G.:
Bardzo interesujace....a jeszcze bardziej to,ze moj rodzic byl Aktywny a ja Reagujaca i jestem siodemka a nie jedynka :-) jak to wytlumaczyc? Jestes kopalnia informacji An !!! dzieki,ze dzielisz sie tym z ludzmi :-)

A scenariusz dziecinstwa ktory jest Ci najblizszy?
Jedynki to tzw. grzeczne dzieci, Siodemki to typy unikajace.

Dzieki za mile slowa, ale ja raczej tylko kolekcjonuje wiedze. Sama tutaj niewiele stworzylam.:)

konto usunięte

Temat: Dlaczego jesteśmy tym, kim jesteśmy? - Scenariusze...

grzeczne dziecko-tak ja to pamietam i postrzegam siebie choc mama mowila,ze tylko pasa sie balam i tylko tak mogla na mnie wymusic posluszenstwo- ale wtedy za byle co byl pas.trudno mi powiedziec-w miare rozwoju bylam coraz bardziej buntownicza i w wieku dorastania wreszcie sie przeciwstawilam (bylam przygotowana na ucieczke z domu he he) pamietam,ze nie lubilam klotni, nie lubilam mamy zdenerwowanej( a i tak byla zawsze nerwowa i rozkazujaca ale tez uczuciowa)np. kiedy moja siostra cos zbroila to ja sie przyznawalam bo nie znosilam tej sytuacji zawieszenia i rosnacej zlosci w mamie i potem bicia mojej siostry. Oczywiscie ja dostawalam ale jakos z lzejszym sercem...

konto usunięte

Temat: Dlaczego jesteśmy tym, kim jesteśmy? - Scenariusze...

Marta G.:
grzeczne dziecko-tak ja to pamietam i postrzegam siebie choc mama mowila,ze tylko pasa sie balam i tylko tak mogla na mnie wymusic posluszenstwo- ale wtedy za byle co byl pas.trudno mi powiedziec-w miare rozwoju bylam coraz bardziej buntownicza i w wieku dorastania wreszcie sie przeciwstawilam (bylam przygotowana na ucieczke z domu he he) pamietam,ze nie lubilam klotni, nie lubilam mamy zdenerwowanej( a i tak byla zawsze nerwowa i rozkazujaca ale tez uczuciowa)np. kiedy moja siostra cos zbroila to ja sie przyznawalam bo nie znosilam tej sytuacji zawieszenia i rosnacej zlosci w mamie i potem bicia mojej siostry. Oczywiscie ja dostawalam ale jakos z lzejszym sercem...
ha to chyba wszystkie 7 miały takie samo dzieciństwo:) ja uciekałam w literaturę. właściwie świat literackiej fikcji był mi bliższy niż realny. i oczywiście też uciekałam z domu, no i też broniłam młodszej siostry-bo się bałam, ze nie przetrzyma lania...no i bunt był jak się patrzy w wieku nastolatkowym-u mnie az się ciążą skończył:)gdzieś to jednak się chyba zazębia jak widać u tych naszych typów osobowości:)

konto usunięte

Temat: Dlaczego jesteśmy tym, kim jesteśmy? - Scenariusze...

ojej Jo, jak milo tego posluchac :-D czyli to normalne!!! lubie odkrywac to,ze pewne rzeczy sa czyms co istnienie tylko w moim zyciu ;-) czuje sie jakby normalniejsza ha ha....i spotykam ludzi co to postrzegaja podobnie :-) ah, ale radocha!!!
Aneta S.

Aneta S. trener, doradca
zawodowy, coach

Temat: Dlaczego jesteśmy tym, kim jesteśmy? - Scenariusze...

Cokolwiek sie dzialo w domu Siodemki, charakterystyczna dla nich jest jego apoteoza. I tak jak Jedynki czesto sie skarza, ze mialy bardzo wymagajacych rodzicow, Czworki, ze zostaly odtracone, tak od Siodemek mozna uslyszec jedynie, ze ich dziecinstwo bylo po prostu sielankowe.
W rzeczywstosci czesto jest tak, ze Siodemka czula jakis niedosyt zwiazany albo z niemoznoscia zaspokojenia przez jej rodzicow jakichs potrzeb np. natury materialnej, intelektualnej lub jeszcze innej skad bierze sie jej pozniejszy ped do ekspolarcji wszystkich mozliwych obszarow rzeczywistosci.:)
Aneta S.

Aneta S. trener, doradca
zawodowy, coach

Temat: Dlaczego jesteśmy tym, kim jesteśmy? - Scenariusze...

Marta G.:
grzeczne dziecko-tak ja to pamietam i postrzegam siebie choc mama mowila,ze tylko pasa sie balam i tylko tak mogla na mnie wymusic posluszenstwo- ale wtedy za byle co byl pas.trudno mi powiedziec-w miare rozwoju bylam coraz bardziej buntownicza i w wieku dorastania wreszcie sie przeciwstawilam (bylam przygotowana na ucieczke z domu he he) pamietam,ze nie lubilam klotni, nie lubilam mamy zdenerwowanej( a i tak byla zawsze nerwowa i rozkazujaca ale tez uczuciowa)np. kiedy moja siostra cos zbroila to ja sie przyznawalam bo nie znosilam tej sytuacji zawieszenia i rosnacej zlosci w mamie i potem bicia mojej siostry. Oczywiscie ja dostawalam ale jakos z lzejszym sercem...

A to jest scenariusz dziecinstwa Szostki.

konto usunięte

Temat: Dlaczego jesteśmy tym, kim jesteśmy? - Scenariusze...

no widzisz, czyli ta siodemka przeplata sie z szostka-bo pamietam wlasnie sielanke ale i duzo zakazow i pasy...
Aneta S.

Aneta S. trener, doradca
zawodowy, coach

Temat: Dlaczego jesteśmy tym, kim jesteśmy? - Scenariusze...

Marta G.:
no widzisz, czyli ta siodemka przeplata sie z szostka-bo pamietam wlasnie sielanke ale i duzo zakazow i pasy...

Tak tez Cie widze - albo jako 6 z siodemkowym skrzydlem, albo odwrotnie.
Poczytaj jeszcze o Szostce.:)
I o mechanizmach obronnych - to tez daje sporo do myslenia.:)

konto usunięte

Temat: Dlaczego jesteśmy tym, kim jesteśmy? - Scenariusze...

oj daje, mnie cale zycie daje do myslenia ha ha ha-dzieki An :-)



Wyślij zaproszenie do