Temat: Wymagania - dźwignice
DŹWIGNICA – środek transportu o ograniczonym zasięgu i przerywanym ruchu, przeznaczony do przemieszczania osób lub ładunków (wciągarki, suwnice, żurawie, układnice, wyciągi towarowe, dźwigi).
Dobrze jest zaznajomić się z poniższym rozporządzeniem.
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ1)
z dnia 29 października 2003 r.
w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego
(Dz. U. z dnia 18 listopada 2003 r.)
Analiza poniższa porusza problematykę obowiązku pracodawcy podjęcia działań mających na celu zapewnienie, by maszyny wprowadzone do użytkowania były właściwe do wykonywanej pracy lub odpowiednio przystosowane do jej wykonania, by mogły być użytkowane bez pogorszenia bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników.
1. Obowiązki pracodawcy
Przepisy dotyczące pracodawców ujęte są w dyrektywach socjalnych (społecznych), określających minimalne wymagania bhp, jakie powinni oni zapewnić pracownikom podczas pracy. Do podstawowych dyrektyw społecznych należy dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/104/WE z dnia 16 września 2009 r. dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu roboczego przez pracowników podczas pracy (Dz. Urz. UE L 260 z 03.10.2009, s. 5) stanowiąca tekst jednolity dyrektyw:
1) dyrektywa Rady nr 89/655/WG z dnia 30 listopada 1989 r. dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy użytkowaniu przez pracowników urządzeń produkcyjnych podczas pracy (Dz. Urz. WE L 393 z 30.12.1989, s. 13 z późn. zm.);
2) dyrektywa Rady nr 95/63/WE z dnia 5 grudnia 1995 r. w zakresie postanowień dotyczących minimalnych wymagań dla ruchomego sprzętu roboczego - zwanego również maszynami przejezdnymi (Dz. Urz. WE L 335 z 30.12.1995, s. 28);
3) dyrektywa Parlamenty Europejskiego i Rady 2001/45/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w zakresie używania sprzętu roboczego wykorzystywanego do tymczasowej pracy na wysokości (Dz. Urz. WE L 195 z 19.07.2001, s. 46) wprowadzonych do prawodawstwa polskiego rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.).
2. Minimalne wymagania
Minimalne wymagania dotyczące maszyn obejmują:
• maszyny stacjonarne i ruchome (mobilne),
• wózki podnośnikowe
• maszyny i inne urządzenia do podnoszenia ładunków i pracowników,
• drabiny, rusztowania i urządzenia linowe do prac na wysokości
Zakres wymagań:
• elementy i układy sterowania,
• ochrona przed zagrożeniami,
• osłony i urządzenia ochronne,
• dostępy i przestrzeń pracy,
• oznakowanie drabin, rusztowań i urządzeń linowych do prac na wysokości.
Pracodawca powinien podjąć działania mające na celu zapewnienie, że maszyny wprowadzone do użytkowania są właściwe do wykonywanej pracy lub odpowiednio przystosowane do jej wykonania i mogą być użytkowane bez pogorszenia bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników. Przy wyborze maszyny pracodawca powinien brać pod uwagę warunki i rodzaj pracy, a także istniejące w zakładzie pracy zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w szczególności na stanowisku pracy oraz uwzględniać dodatkowe zagrożenia związane z użytkowaniem maszyny.
Pracodawca powinien przede wszystkim zapewnić, aby użytkowane przez pracowników maszyny były:
• właściwe do wykonywania danej pracy lub prawidłowo przystosowane do tego celu;
• dostosowane do środowiska, w którym mają być użytkowane, oraz zapewniały najmniejsze ryzyko związane z użytkowaniem.
W celu utrzymania maszyn w stanie zgodności z wymaganiami bhp, w omawianych przepisach zobowiązano pracodawcę do:
• zastosowania odpowiednich rozwiązań w celu zapewnienia, by w czasie całego swego „życia”, maszyna, poprzez odpowiednią konserwację, była utrzymywana w stanie zgodności z postanowieniami przepisów
• zapewnienia kontroli:
– wstępnej (po zainstalowaniu, ale przed pierwszym uruchomieniem) - po zmontowaniu w innym miejscu lub w przypadku zmiany lokalizacji;
– okresowej - maszyny narażone na działanie warunków pogarszających ich stan
– specjalnej - w przypadku możliwości pogorszenia bezpieczeństwa związanego z maszyną, a będącego wynikiem: prac modyfikacyjnych, zjawisk przyrodniczych, wydłużonego czasu postoju maszyny, niebezpiecznych uszkodzeń czy wypadku przy pracy.
Kontrole prowadzą jednostki działające na podstawie odrębnych przepisów albo osoby upoważnione przez pracodawcę i posiadające odpowiednie kwalifikacje. Wyniki rejestruje się i przechowuje do dyspozycji zainteresowanych organów, zwłaszcza nadzoru i kontroli warunków pracy przez okres 5 lat.
Pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia pracownikom dostępu do informacji, w tym pisemnych instrukcji dotyczących użytkowania maszyn.
Minimalne wymagania dotyczące maszyn stanowią, że instrukcje te powinny być zrozumiałe dla zainteresowanych pracowników i zawierać co najmniej informacje dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie:
• warunków użytkowania maszyn,
• występowania możliwych do przewidzenia sytuacji nietypowych.
• praktyki użytkowania maszyn.
Główne obowiązki pracodawców – podsumowanie:
1) Zakup maszyn i innych urządzeń technicznych odpowiednich dla danej pracy oraz zapewniających bezpieczeństwo i ochronę zdrowia (odpowiadających wymaganiom zasadniczym bhp).
2) Doprowadzenie znajdujących się dotychczas u pracodawcy użytkowanych przez pracowników maszyn i innych urządzeń do zgodności z minimalnymi wymaganiami bhp.
3) Utrzymywanie wszystkich maszyn i innych urządzeń technicznych w stanie zgodności z dotyczącymi ich wymaganiami bhp, oraz zapewnienie właściwego pod względem bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ich użytkowania.
Pracodawca podejmuje niezbędne działania, aby pracownicy:
1) użytkujący maszyny odbyli odpowiednie przeszkolenie w zakresie bezpiecznego ich użytkowania;
2) wykonujący naprawy, modernizację, konserwację lub obsługę maszyn odbyli specjalistyczne przeszkolenie w tym zakresie.
3. Urządzenia podlegające pod Urząd Dozoru Technicznego (UDT)
Możliwość użytkowania urządzenia technicznego, podlegającego dozorowi technicznemu, zależy od otrzymania decyzji zezwalającej na jego eksploatację, wydanej przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.
Przed przystąpieniem do eksploatacji urządzenia podlegającego dozorowi technicznemu eksploatujący pisemnie zgłasza urządzenie do organu właściwej jednostki dozoru technicznego w celu uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację.
Warunki techniczne dozoru technicznego są to warunki jakim powinny odpowiadać urządzenia techniczne, ustalone przez właściwych ministrów w drodze rozporządzeń, wydanych na podstawie art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321 z późn. zm.) są to:
1) rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciśnieniowych (Dz. U. Nr 135, poz. 1269);
2) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów trujących lub żrących (Dz. U. Nr 63, poz. 572);
3) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 września 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych (Dz. U. Nr 113, poz. 1211);
4) rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. Nr 193, poz. 1890);
5) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać dźwigniki (Dz. U. z 2002 r. Nr 4, poz. 43).
6) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać przenośniki kabinowe i krzesełkowe (Dz. U. Nr 77, poz. 827).
Przed wydaniem decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia organ jednostki dozoru technicznego wykonuje następujące czynności:
1. sprawdza kompletność i prawidłowość dokumentacji urządzenia;
2. dokonuje badania urządzenia poprzez sprawdzenie zgodności wykonania tego urządzenia z dokumentacją i warunkami technicznymi dozoru technicznego, a także stanu urządzenia, jego wyposażenia i oznakowań;
3. przeprowadza próby techniczne przed uruchomieniem urządzenia oraz w warunkach pracy w zakresie ustalonym w warunkach technicznych dozoru technicznego dla poszczególnych rodzajów urządzeń;
4. przeprowadza badanie specjalne ustalone w dokumentacji projektowej urządzenia lub, w technicznie uzasadnionych przypadkach, na żądanie organu właściwej jednostki dozoru technicznego.
Rodzaje, zakres i terminy badań technicznych dla poszczególnych rodzajów urządzeń technicznych określają rozporządzenia ustalające warunki techniczne dozoru, jakim powinny odpowiadać te urządzenia.
Przedsiębiorca, u którego są wykonywane czynności dozoru technicznego, jest obowiązany:
a) zapewnić warunki do sprawnego ich wykonania;
b) na żądanie inspektora, przedstawić dokumenty i udzielić informacji koniecznych do prawidłowego wykonania czynności dozoru technicznego
c) zapewnić bezpieczne warunki pracy przez umożliwienie inspektorowi bezpiecznego dostępu do badanego urządzenia technicznego;
d) przechowywać zbiór protokołów dotyczących danego urządzenia technicznego, zwany „księgą rewizyjną urządzenia”.
126906
Dz.U.2003.193.1890: ogólne
Dz.U.2003.135.1269: ogólne
Dz.U.2002.191.1596: ogólne
Dz.U.2002.63.572: ogólne
Dz.U.2002.4.43: ogólne
Dz.U.2001.113.1211: ogólne
Dz.U.2001.77.827: ogólne
Dz.U.2000.122.1321: art. 8 ust. 2